Bộ phận một cửa Bảo hiểm xã hội Đồng Nai tiếp nhận và giải quyết hồ sơ của người lao động.

"Phao cứu sinh" của người lao động

Theo báo cáo của Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), trong ba tháng đầu năm 2020, tổng số tiền chi các chế độ BHTN là hơn 2.700 tỷ đồng, đây được xem là "phao cứu sinh" giúp người lao động bị mất việc làm bảo đảm một phần cuộc sống, vượt qua những khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra. Chỉ riêng tháng 3-2020 (tháng cao điểm do ảnh hưởng của đại dịch), cả nước đã có 59.276 người hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 31% so cùng kỳ năm 2019, đưa tổng số người hưởng trợ cấp thất nghiệp quý I-2020 lên 132.320 người, tăng 10% so quý I-2019. Tổng chi ba tháng đầu năm từ Quỹ BHTN cho các chế độ BHTN là 2.744 tỷ đồng, trong đó chi riêng cho trợ cấp thất nghiệp là 2.590 tỷ đồng, với mức hưởng trợ cấp thất nghiệp bình quân là 3,7 triệu đồng/người/tháng...

Báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cũng cho thấy, chỉ trong quý I năm nay, số người tham gia BHTN đã giảm 149 nghìn người so thời điểm cuối năm 2019; tổng số lao động tham gia BHTN hiện đạt gần 13,3 triệu người. Và tính đến cuối tháng 4, cả nước đã có hơn 380 nghìn người thất nghiệp được tư vấn, giới thiệu việc làm. Trong đó, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp lên tới gần 200 nghìn người; số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 181.382 và hơn 6.500 người thất nghiệp có quyết định hỗ trợ học nghề.

Chính trong thời điểm này, BHTN đã thật sự giúp người lao động bảo đảm, duy trì cuộc sống; giúp người sử dụng lao động không bị áp lực về tài chính, vì không phải chi trả trợ cấp thôi việc, mất việc cho người lao động và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, vì không phải cấp một khoản kinh phí cũng như thời gian để xây dựng chính sách, trình tự, thủ tục để tổ chức thực hiện hỗ trợ cho đối tượng này.

Phát huy chức năng quản trị thị trường lao động

Có thể nói, chính sách BHTN có được kết quả như hiện nay là nhờ công tác triển khai, được thực hiện đồng bộ, kịp thời của ngành BHXH và ngành lao động - thương binh và xã hội, cũng như sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, ban, ngành liên quan. Ðặc biệt, trong đại dịch Covid-19, hệ thống Trung tâm Dịch vụ việc làm đã phát huy chức năng quản trị thị trường lao động thông qua thực thi chính sách BHTN; giúp người lao động bảo đảm một phần cuộc sống, vượt qua những khó khăn lúc đại dịch.

Bên cạnh đó, các trung tâm dịch vụ việc làm còn có hoạt động đặc thù là đẩy mạnh hoạt động thu thập thông tin về thị trường lao động, nắm bắt, cập nhật tình hình biến động lao động; khai thác vị trí việc làm trống để tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động và cung cấp thông tin cho người sử dụng lao động, góp phần điều tiết thị trường, qua đó giảm tỷ lệ thất nghiệp. Theo Cục Việc làm, thời gian tới, để phát huy vai trò tích cực hơn của chính sách BHTN, cần có giải pháp sử dụng hiệu quả Quỹ BHTN.

Cụ thể, bên cạnh việc chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động, cần tăng chi cho việc thực hiện các nhiệm vụ thu thập thông tin thị trường lao động, khai thác vị trí việc làm trống để đẩy mạnh tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người lao động. Về lâu dài, cần hoàn thiện chính sách BHTN theo hướng mở rộng diện bao phủ tham gia, nhất là với lao động trong khu vực phi chính thức. Cùng với đó, bổ sung các biện pháp hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong suốt quá trình tham gia BHTN.

Cục trưởng Việc làm Vũ Trọng Bình cho biết, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 28/2015/NÐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điểm của Luật Việc làm về BHTN. Nội dung chính của dự thảo nghị định này nhằm mở rộng các trường hợp bất khả kháng để được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động. Bổ sung trường hợp người lao động được nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ học nghề không phải nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Ngoài ra, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đang xây dựng đề án "Nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị thực hiện chính sách BH thất nghiệp". Ðề án hướng tới hoàn thiện hệ thống tổ chức thực hiện, hỗ trợ đầy đủ các chế độ BHTN để chính sách BHTN thật sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động. Cùng với đó, chú trọng phát triển năng lực thực hiện BHTN; xây dựng hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm đồng bộ, hiện đại, phục vụ công tác BHTN, đáp ứng sự phát triển của thị trường lao động.

Sau hơn 11 năm thực hiện, BHTN đã đạt được các kết quả đáng khích lệ, góp phần bảo đảm an sinh xã hội. Nếu năm 2009, cả nước mới chỉ có 5,9 triệu người tham gia BHTN thì đến hết năm 2019, đã có 13,4 triệu người tham gia, chiếm khoảng 27,5% lực lượng lao động trong độ tuổi; người thất nghiệp đến trung tâm dịch vụ việc làm đều được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; gần sáu triệu lượt người được hưởng trợ cấp thất nghiệp và hơn 190 nghìn người được hỗ trợ học nghề.