Trước tình hình đó, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Đắk Lắk đã chủ động, bám sát Nghị quyết số 28-NQ/TW Hội nghị lần thứ 8 Trung ương khóa XII; Nghị quyết số 125/NQ-CP của Chính phủ, Chương trình hành động số 107-CTr/BCSĐ của Ban Cán sự Đảng BHXH Việt Nam ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW; Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ, chủ động thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo, điều hành của BHXH Việt Nam, tích cực chủ động tham mưu Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành liên quan quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT); tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT và kế hoạch triển khai thực hiện BHYT toàn dân năm 2019 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Phối hợp, tham gia cùng với Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk khảo sát việc thực hiện chính sách tiền lương và chế độ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đối với người lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo và tập trung nguồn lực, đề xuất nhiều giải pháp thực hiện các nhiệm vụ: Phát triển đối tượng tham gia; quản lý quỹ khám chữa bệnh (KCB) BHYT; rà soát, xử lý dữ liệu hộ gia đình,… Xây dựng đội ngũ công chức, viên chức và người lao động của Ngành có phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị của Ngành.

Kết quả, tính đến ngày 30/6/2019, số người tham gia BHXH bắt buộc là 100.982 người (đạt 93,4% kế hoạch), BHXH tự nguyện là 5.600 người (tăng 1.968 người so với năm 2018, đạt 84,4% kế hoạch), BHYT là 1,63 triệu người, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 87,48%, vượt 0,18% so với chỉ tiêu Chính phủ giao. Tổng thu BHXH, BHYT, BHTN là 1.490 tỷ đồng, đạt 48,36% so với kế hoạch giao. Tổng số nợ BHXH, BHYT, BHTN phát sinh tính lãi là 80,260 tỷ đồng, bằng 2,6% so với kế hoạch. Thẩm định, xét duyệt gần 18 ngàn lượt hồ sơ hưởng các chế độ BHXH hàng tháng, BHXH 1 lần, ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe,... Tổng chi BHXH, BHTN 6 tháng đầu năm là 1.753 tỷ đồng, đạt 50% kế hoạch được giao. Tổ chức KCB BHYT cho gần 1,3 triệu lượt người, với số tiền đề nghị thanh toán 547 tỷ đồng, bằng 46% dự toán Chính phủ giao. Cấp 5.488 sổ BHXH và 236 ngàn thẻ BHYT cho các đối tượng tham gia. Thực hiện thanh tra 19 đơn vị, kiểm tra 37 đơn vị. Qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính về đóng BHXH, BHTN, BHYT đối với 09 đơn vị với số tiền 206 triệu đồng; thu hồi 3,6 triệu đồng do cơ sở KCB lạm dụng.

Tập trung đôn đốc BHXH các huyện, thành phố, thị xã đối chiếu, rà roát, phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại các doanh nghiệp qua dữ liệu do cơ quan Thuế cung cấp. Phối hợp thực hiện thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với các đơn vị chưa tham gia BHXH. Kịp thời điều chỉnh lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng cho trên 39 ngàn đối tượng theo Nghị định số 44/2019/NĐ-CP của Chính phủ chi trả lương mới ngay trong tháng 7/2019. Cấp kinh phí chi BHXH thường xuyên, trợ cấp BHXH một lần, trợ cấp BHTN hàng tháng thông qua cơ quan Bưu điện kịp thời, chính xác. Phân bổ và công khai dự toán thu - chi và chi quản lý hoạt động thu, chi năm 2019 cho BHXH cấp huyện đảm bảo công khai minh bạch, đúng thời gian quy định. Thực hiện cấp ứng kinh phí KCB BHYT cho các cơ sở KCB trên địa bàn toàn tỉnh theo đúng quy định.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Một số đơn vị sử dụng lao động chấp hành Luật BHXH, Luật BHYT chưa nghiêm, nhất là ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước, không kê khai đầy đủ số lao động đang làm việc tại đơn vị. Theo số liệu thống kê của Cục Thuế và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, đến hết tháng 6/2019, còn 2.142/7.453 đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn với khoảng 14.228 lao động chưa tham gia BHXH, BHYT, BHTN; vẫn còn nhiều doanh nghiệp nợ, trốn đóng, chậm đóng ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động, tình trạng trục lợi quỹ BHXH vẫn còn diễn ra ở một số doanh nghiệp. Đến hết tháng 6/2019, có 740 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 03 tháng trở lên với số tiền nợ trên 42 tỷ đồng; riêng số đơn vị giải thể, phá sản, mất tích, ngừng hoạt động là 361 đơn vị, với số tiền nợ BHXH là 30,5 tỷ đồng; số người tham gia BHXH bắt buộc giảm so với  năm 2018 và dự báo khó đạt kế hoạch BHXH Việt Nam giao năm 2019; số người tham gia BHXH tự nguyện thấp (khoảng trên 5.600 người, chiếm 0,52% lực lượng lao động); một số cơ sở KCB BHYT đã sử dụng trên 50% dự toán được giao; chi phí ngày giường điều trị, thủ thuật, phẫu thuật còn cao hơn so với bình quân toàn quốc.

Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức của một số chủ sử dụng lao động và người lao động về BHXH, BHYT, BHTN còn hạn chế, nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, khu công nghiệp ít, doanh nghiệp của tỉnh hầu hết có quy mô nhỏ, siêu nhỏ, phân tán, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực buôn bán cà phê, xăng dầu và một số ngành sản xuất tiểu thủ công nghiệp, xây dựng..., số lao động rất ít, chủ yếu làm theo mùa vụ, những năm gần đây do khó khăn trong sản xuất kinh doanh, giá cao su, cà phê giảm, các doanh nghiệp phải ngừng hoạt động hoặc thu hẹp sản xuất, lao động không có việc làm phải nghỉ việc hoặc đến tuổi nghỉ hưu tiếp tục ký hợp đồng nên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, bên cạnh đó cơ chế khoán sản phẩm (người lao động phải đóng 100% BHXH, BHTN, BHYT) là chưa phù hợp phần nào hạn chế quá trình tham gia BHXH, BHTN, BHTN của người lao động, mặt khác lao động khối sự nghiệp tiếp tục giảm do thực hiện tinh giản biên chế, vì vậy việc phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là hết sức khó khăn; công tác tuyên truyền có chuyển biến tích cực nhưng hiệu quả chưa cao; công tác thanh tra, xử lý vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN còn nhiều hạn chế; tình trạng lạm dụng quỹ KCB BHYT vẫn còn xảy ra với nhiều hình thức và mức độ tinh vi ngày càng cao.

Để phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch BHXH Việt Nam giao năm 2019, trong 6 tháng cuối năm, BHXH tỉnh cần tích cực tham mưu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, phối hợp với các Sở, ban, ngành và chính quyền địa phương triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để đẩy nhanh phát triển đối tượng tham gia; thu đúng, đủ, kịp thời, chống tồn đọng; giải quyết đầy đủ, kịp thời các quyền lợi về BHXH, BHYT cho người lao động; ngăn ngừa hành vi trục lợi, lạm dụng quỹ BHXH, BHYT./.