Tại buổi lễ công bố, đại diện lãnh đạo Tòa án Nhân dân tối cao đã cung cấp thông tin chi tiết về Nghị quyết 05/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự về tội gian lận BHXH, BHTN, gian lận BHYT và tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Theo đó, Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15/8/2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao có hiệu lực thi hành từ ngày 01/9/2019, gồm 08 điều. Trong đó, quy định thống nhất cách hiểu về một số thuật ngữ được sử dụng trong hướng dẫn áp dụng các Điều 214, 215, 216 của Bộ luật Hình sự (ví dụ như: lập hồ sơ giả, lập hồ sơ bệnh án không, kê đơn thuốc khống, kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh…); quy định về một số tình tiết định khung hình phạt (bao gồm: có tính chất chuyên nghiệp; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; phạm tội hai lần trở lên; không đóng số tiền BHXH đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động); truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể; xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018.

Xác định tư cách tố tụng của cơ quan BHXH, theo đó, cơ quan BHXH tham gia tố tụng với tư cách là người bị hại.

Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm quy định tại các Điều 214,215,216 của Bộ luật Hình sự, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan BHXH gửi văn bản kiến nghị khởi tố kèm theo chứng cứ, tài liệu có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để xem xét, khởi tố theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Đối với tổ chức công đoàn, tổ chức đại diện cho người lao động và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm quy định tại các Điều 214,215,216 của Bộ luật Hình sự thì thông báo ngay đến cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để xem xét, khởi tố theo quy định.

Tại buổi lễ công bố, đại diện lãnh đạo Tòa án Nhân dân tối cao trả lời các câu hỏi, giải đáp băn khoăn của đông đảo phóng viên, biên tập viên đến tham dự; các nội dung liên quan đến vai trò của cơ quan công đoàn, cơ quan BHXH, quy trình khởi tố hành vi tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT… nhận được nhiều sự quan tâm.

Phát biểu tại lễ công bố Nghị quyết mới, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ nhấn mạnh: Quá trình xây dựng Nghị quyết hướng dẫn áp dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự về tội gian lận BHXH, BHTN, gian lận BHYT và tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động được xây dựng theo quy trình chặt chẽ, thận trọng, lấy ý kiến rộng rãi từ nhiều đơn vị. Đây là văn bản quan trọng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ để thực hiện hiệu quả các quy định của Bộ luật Hình sự về các hành vi tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Tiến sĩ Bùi Sĩ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đánh giá: các nội dung của Nghị quyết quy định chặt chẽ, tạo sự thống nhất trong cách hiểu về các nội dung về hành vi tội phạm lĩnh vực BHXH, BHYT trong Bộ Luật Hình sự; tạo sự đồng bộ, thuận lợi trong quá trình tổ chức thực hiện, có sức răn đe, ngăn ngừa các hành vi phạm tội. Lưu ý việc thực hiện Điều 5 của Nghị quyết về xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018, TS. Bùi Sĩ Lợi đề nghị Tòa án Nhân dân tối cao có hình thức chỉ đạo mạnh mẽ để áp dụng hiệu quả trong thực tiễn. BHXH Việt Nam đẩy mạnh truyền thông rộng rãi đến người lao động, chủ sử dụng lao động các nội dung của Nghị quyết cũng như quy định về các tội danh gian lận, trốn đóng BHXH, BHYT.

Từ góc nhìn cơ quan tổ chức thực hiện, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh nhấn mạnh tính cấp thiết của việc thực hiện ban hành, tổ chức hiện Nghị quyết hướng dẫn áp dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự về tội gian lận BHXH, BHTN, gian lận BHYT và tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Thực tế cho thấy, số người tham gia BHXH, BHYT ngày càng tăng, các hành vi gian lận BHXH, BHYT ngày càng phức tạp, tình trạng trốn đóng BHXH, BHYT của doanh nghiệp cũng ngày càng nhiều. Việc thống nhất cách hiểu, quy trình thủ tục thực hiện khởi tố… sẽ góp phần quan trọng ngăn ngừa các hành vi tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT./.