Tỷ lệ bao phủ BHYT đạt gần 94,3% dân số

Báo cáo về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và quản lý, sử dụng quỹ BHYT năm 2024, bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT cho biết, qua 15 năm thực hiện Luật BHYT, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT cũng như ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành kịp thời có hiệu lực từ 1/1/2025. Qua đó, đã kịp thời giải quyết được nhiều tồn tại, vướng mắc mang tính cấp bách, bảo đảm an sinh xã hội, quyền, lợi ích của người tham gia BHYT, cơ sở KCB, góp phần giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người tham gia BHYT, tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả quỹ. Tính đến hết năm 2024, số người tham gia BHYT là 95,525 triệu người, tăng 2% so với năm 2023 và đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 94,29% dân số (vượt 0,19% so với Nghị quyết 01 của Chính phủ).

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Về quản lý, sử dụng quỹ BHYT, đến hết năm 2024, tổng số thu BHYT tăng khoảng 22.300 tỷ đồng so với năm 2023, bằng 105,8% dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Số tiền chậm đóng BHYT (đã bao gồm trong tổng số thu) là 837.807 triệu đồng. Nguyên nhân do một số văn bản, quy định, hướng dẫn chuyên môn làm căn cứ cho công tác giám định, thanh toán chưa được sửa đổi kịp thời, đồng bộ dẫn đến cách hiểu khác nhau, góp phần ảnh hưởng đến công tác tổ chức khám chữa bệnh và giám định BHYT.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý và sử dụng quỹ BHYT, trong thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện các giải pháp. Theo đó, Bộ Y tế chủ trì, tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực BHYT và KCB; khẩn trương đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định số 96/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật KCB khắc phục những bất cập dẫn tới khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện.

Các Bộ, ngành khác liên quan theo chức năng nhiệm vụ được giao tiếp tục ban hành và sửa đổi bổ sung các văn bản khác có liên quan để đảm bảo thuận lợi và đồng bộ trong việc tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về BHYT; thể chế kịp thời Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Liên quan đến kết quả thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội, bà Trần Thị Trang cho biết, trong hai năm 2023 và 2024 cũng như 12 năm thực hiện, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện cơ bản đầy đủ các nhiệm vụ, chỉ tiêu chính sách, pháp luật về BHYT đã được Quốc hội giao, một số nhiệm vụ, chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức được giao tại Nghị quyết. Trong đó, năm 2016, tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 81,9%, hoàn thành trước 4 năm so với chỉ tiêu được Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội (đến năm 2020 đạt tỷ lệ 80% dân số tham gia BHYT). Từ năm 2016 đến nay, tỷ lệ này liên tục tăng, trong 6 tháng đầu năm 2025 tỷ lệ bao phủ BHYT đã đạt 90,07% dân số.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai phát biểu tại phiên họp.

Đến nay, Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội đã hết thời hạn thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ, cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ, một số chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức để triển khai các chủ trương, chính sách cho giai đoạn mới. Do đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép kết thúc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội.

Tiếp tục giải quyết các vướng mắc

Cho ý kiến tại phiên họp, các đại biểu đánh giá cao kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và quản lý, sử dụng quỹ BHYT trong năm 2024, đều đạt chỉ tiêu được Quốc hội giao. Thực tế, số lượng KCB BHYT tăng lên rất nhiều, thái độ và chất lượng phục vụ đều được nâng cao, người dân cơ bản hài lòng. Đồng thời, các đại biểu đề nghị các cơ quan báo cáo tình hình thực hiện kiến nghị của Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã nêu liên quan đến việc phải tập trung truyền phát triển đối tượng ở trong 6% các nhóm chưa tham gia BHYT. Làm rõ đề nghị của Ủy ban Văn hóa và Xã hội về việc Bộ Y tế phải tiếp tục báo cáo Thủ tướng xem xét giải quyết dứt điểm khoản chi phí KCB BHYT còn treo chưa quyết toán và các vướng mắc nhằm khắc phục khó khăn cho cơ sở KCB và đảm bảo quyền lợi của người bệnh. Đặc biệt, với số lượng người tham gia BHYT được Nhà nước hỗ trợ trực tiếp, đóng tiền vẫn chiếm tỷ lệ cao, trên 54% tổng số người tham gia, các đại biểu đặt vấn đề là công tác phát triển đối tượng được thực hiện như thế nào. Đồng thời, đề nghị cần có cái nhìn thực chất hơn về tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân…

Tại phiên họp, đại diện Bộ Y tế và cơ quan BHXH Việt Nam đã giải trình làm rõ nội dung đại biểu quan tâm liên quan đến: Các vấn đề vướng mắc và tồn đọng trong hệ thống BHYT và khám chữa bệnh, khó khăn trong việc xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với máy móc thiết bị ảnh hưởng đến việc thanh toán, các vướng mắc liên quan đến quy định về giường bệnh và giấy phép hoạt động. Đồng thời, đề cập đến các thách thức về ứng dụng công nghệ thông tin, liên thông dữ liệu cũng như kiểm tra, giám định và thu hồi chi phí đã thanh toán; đề xuất lộ trình tăng mức đóng BHYT.

Kết luận tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Hoàng Mai đề nghị Bộ Y tế tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý để hoàn thiện các văn bản pháp luật, tránh lặp lại những vướng mắc đã tồn tại. Đồng thời, nhấn mạnh yêu cầu cần có những giải pháp đột phá và lộ trình cụ thể cho các chính sách quan trọng trong lĩnh vực y tế và BHYT. Trong đó, đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu đột phá trong việc triển khai mô hình bác sĩ gia đình, KCB từ xa và tham mưu thể chế hóa trong nghị quyết của Quốc hội.

Phó Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa giải trình một số vấn đề đại biểu nêu.

Về hình thức kết thúc Nghị quyết 68 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân, Ủy ban Văn hóa và Xã hội sẽ trao đổi với các cơ quan pháp luật để xem xét phương án tối ưu, có thể đưa vào một Nghị quyết chung hoặc một chuyên đề riêng. Quan điểm chỉ đạo là phải nhấn mạnh trách nhiệm của Chính phủ trong việc tiếp tục triển khai các nhiệm vụ quan trọng, thay vì chỉ dừng lại ở việc chấm dứt Nghị quyết.

Về vấn đề chậm đóng, trốn đóng BHYT, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Hoàng Mai cho biết, nguyên nhân chính của tình trạng này là do công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, khiến người dân và cả đơn vị sử dụng lao động chưa hiểu rõ quyền và trách nhiệm của mình. Do đó, đề nghị đẩy mạnh tuyên truyền về quyền lợi khi tham gia BHYT để người dân chủ động đấu tranh, giám sát, góp phần giải quyết tình trạng trên. “Ủy ban Văn hóa, Xã hội sẽ luôn đồng hành cùng Bộ Y tế và các bên liên quan với mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mọi tổ chức, cá nhân tham gia vào công cuộc này hoạt động một cách hiệu quả nhất”, ông Nguyễn Hoàng Mai khẳng định.