Ngay sau Lễ Phát động Tháng Hành động về ATVSLĐ năm 2024, BCĐ sẽ chia thành 4 đoàn do lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Y tế, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam làm trưởng đoàn đi thăm hỏi, tặng quà cho các nạn nhân, gia đình nạn nhân bị TNLĐ-BNN. Đồng thời, Tháng Hành động về ATVSLĐ và Tháng Công nhân năm 2024 còn diễn ra chuỗi các hoạt động như: Triển khai Chỉ thị số 31-CT/T.Ư của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác ATVSLĐ; đối thoại của Hội đồng quốc gia và cấp tỉnh về ATVSLĐ; thanh kiểm tra về ATVSLĐ từ tháng 3 đến tháng 5/2024; tổ chức hoạt động đối thoại, hội nghị, hội thảo, hội thi về ATVSLĐ; hoạt động thăm hỏi, động viên gia đình nạn nhân bị TNLĐ;…

Dù không mong muốn nhưng những rủi ro trong công việc là điều không thể lường trước và có khả năng đe dọa sức khỏe, cuộc sống của rất nhiều NLĐ. Anh Nguyễn Văn Long (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) là công nhân nhà máy sản xuất gạch men ốp lát. Tháng 6/2022, trong quá trình làm việc, anh Long bị TNLĐ khi đang căn chỉnh dây curoa của băng chuyền đỡ gạch. “Khi dây chuyền lỗi, công nhân vận hành báo, tôi đã đến kiểm tra; đang khắc phục sự cố thì dây chuyền bỗng dưng chuyển động trong khi mình đang thao tác nên ngón tay bị kẹp. May mắn lúc đó có đeo găng tay bảo hộ nên chỉ bị dập đốt ngón tay, không thì đã nặng hơn, phải tháo đốt”- anh Long nói.

Ngay sau khi xảy ra tai nạn, anh Long đã được điều trị tại BVĐK huyện Sóc Sơn và giám định y khoa để xác định tỷ lệ thương tật. Trong biên bản giám định y khoa nêu, anh Long bị hạn chế vận động các khớp liên đốt ngón II, bàn tay trái, tỷ lệ tổn thương cơ là 6%. Do đang tham gia BHXH tại doanh nghiệp, với tỷ lệ tổn thương dưới 31%, anh Long được quỹ BH TNLĐ-BNN chi trả chế độ một lần. “Lúc đó tôi được BHXH chi trả số tiền là 44 triệu đồng, tương đương với khoảng 4-5 tháng lương của tôi. Trong hơn một tháng nghỉ việc ở nhà điều trị, số tiền này đã hỗ trợ tôi và gia đình rất nhiều trong sinh hoạt, thuốc men điều trị. Tôi thấy rất may mắn vì đã tham gia BHXH”- anh Long tâm sự.

Còn chị Nguyễn Thị H. (phường Thanh Lương, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) là nhân viên Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội. Vào đêm 15/12/2021, trong khi đang đẩy xe gom rác về điểm tập kết, chị H. bị một xe ô-tô bán tải đâm phải, khiến chị ngã xuống đường bất tỉnh. Sau khi gây tai nạn, lái xe ô-tô đã bỏ chạy và đến nay vẫn không xác định được biển kiểm soát và địa chỉ. Vụ tai nạn khiến chị H. bị chấn thương sọ não. Công ty cũng tạo điều kiện cho chị nghỉ 2 tháng để điều trị và phục hồi. Tuy nhiên, khi đi làm lại được 5 ngày, chị bị ngất phải đi cấp cứu tại Bệnh viện Thanh Nhàn. Sau 10 ngày điều trị, chị làm đơn xin nghỉ việc vì sức khỏe không bảo đảm. Với tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tật là 31%, chị H. được hưởng trợ cấp BH TNLĐ-BNN theo từng tháng với mức bằng 30% lương cơ sở. Từ năm 2021 đến nay, đều đặn hằng tháng chị được nhận số tiền trợ cấp 447.000 đồng. Số tiền tuy không lớn nhưng ổn định cũng giúp chị yên tâm hơn. Từ tháng 7 năm nay, lương cơ sở được điều chỉnh tăng thì số tiền trợ cấp của chị cũng cao hơn và lên 540.000 đồng.

Có thể thấy, TNLĐ-BNN là điều không ai mong muốn và phòng tránh được, nhưng trong thực tế vẫn xảy ra với những hậu quả rất đáng tiếc. Khi bị TNLĐ hay mắc BNN phải nghỉ làm thì gia đình đều lâm vào cảnh khó khăn. Lúc này, hầu hết NLĐ không còn thu nhập để trang trải chi phí sinh hoạt tối thiểu cho bản thân chứ chưa nói tới việc còn đóng góp cho gia đình. Vì vậy, một chính sách để hỗ trợ, chia sẻ với NLĐ trong hoàn cảnh đó là điều vô cùng cần thiết và chế độ BH TNLĐ-BNN ra đời.

Khi tham gia, NLĐ được hưởng nhiều chế độ hỗ trợ nếu chẳng may bị TNLĐ-BNN như: Trợ cấp một lần với NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 5%- 30%. Nếu suy giảm 5% khả năng lao động thì được hưởng 5 lần mức lương cơ sở, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 0,5 lần mức lương cơ sở. Ngoài mức trợ cấp này, NLĐ còn được hưởng thêm khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng vào quỹ BH TNLĐ-BNN. Trợ cấp hằng tháng với NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên. Nếu suy giảm 31% khả năng lao động thì được hưởng bằng 30% mức lương cơ sở, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 2% mức lương cơ sở. Ngoài mức trợ cấp quy định trên, hằng tháng NLĐ còn được hưởng thêm một khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng vào quỹ BH TNLĐ-BNN…

Theo quy định hiện hành của Luật ATVSLĐ, đối với những NLĐ mà thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều được tham gia BH TNLĐ-BNN. Nếu như người SDLĐ không đóng BHXH cho NLĐ thì khi chẳng may trong các quá trình lao động, NLĐ bị TNLĐ-BNN thì người SDLĐ phải chi trả toàn bộ các chế độ trợ cấp hằng tháng, một lần, trợ cấp phục vụ cho NLĐ thay cho cơ quan BHXH.

Hiện nay, Luật ATVSLĐ và các văn bản hướng dẫn đã kế thừa và phát triển nhiều nội dung mới, ưu việt hơn so với các quy định tại Bộ luật Lao động, Luật BHXH và các quy định trước đây. Trong đó, các quy định hiện hành đã bổ sung quy định trường hợp NLĐ khi đã nghỉ hưu hoặc không còn làm việc trong các ngành nghề công việc có nguy cơ bị BNN mà phát hiện ra bị BNN thì NLĐ vẫn được đi giám định và đề nghị xem xét giải quyết chế độ. Đồng thời, việc sửa đổi thống nhất mức hưởng chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau TNLĐ-BNN để phù hợp với chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau ốm đau, thai sản quy định tại Luật BHXH. Bên cạnh đó, hồ sơ giải quyết chế độ BH TNLĐ-BNN đã có nhiều thay đổi theo hướng cải cách TTHC, cắt giảm các thủ tục rườm rà, không cần thiết để tạo điều kiện cho cá nhân, doanh nghiệp trong việc tham gia thụ hưởng các chế độ TNLĐ-BNN. BH TNLĐ-BNN là một trong những quyền lợi cơ bản của NLĐ. Vì vậy, khi tham gia giao kết HĐLĐ, NLĐ cần chắc chắn người SDLĐ sẽ chịu trách nhiệm đầy đủ trong việc đóng BHXH cho mình. Như vậy, NLĐ mới có thể tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân trong quá trình làm việc.