Mở đầu cuộc làm việc, Tổng bí thư nêu lên nhiều câu hỏi: Nhìn lại tình hình thanh niên, phong trào thanh niên trong thời gian qua, điều gì để lại ấn tượng sâu sắc nhất, tâm đắc nhất? Đâu là những băn khoăn nhất, trăn trở nhất hiện nay? Dự định, ý tưởng, nhiệm vụ trọng tâm của Đoàn trong thời gian tới có gì mới?... “Tôi đề nghị các đồng chí nói thật, thẳng thắn” - Tổng bí thư nhấn mạnh.

Theo Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Đắc Vinh, thanh niên ngày nay có điều kiện thuận lợi hơn trong học tập, thu nhập và mức sống cao hơn, có nhiều sự lựa chọn hơn trong nghề nghiệp và việc làm, có nhiều loại hình vui chơi giải trí. Tuy nhiên, những hạn chế trong giáo dục - đào tạo và dạy nghề nếu chậm được khắc phục sẽ làm tình trạng hụt hẫng kiến thức trên nhiều lĩnh vực.

“Năng lực hội nhập, kỹ năng xã hội của thanh niên ngày nay được nâng lên nhưng chưa đáp ứng đòi hỏi của quá trình hội nhập quốc tế. Trong đó thanh niên đang thiếu hụt cả về kiến thức lịch sử và văn hóa dân tộc cũng như kỹ năng, khả năng tư duy độc lập” - ông Vinh nói.

Bí thư Trung ương Đoàn Phan Văn Mãi cho rằng hai nhóm thanh niên đang gặp khó và cần tổ chức Đoàn quan tâm hiện nay là thanh niên trên địa bàn dân cư và thanh niên công nhân trong khu vực ngoài quốc doanh. Đơn cử như đời sống thanh niên ở nông thôn còn gặp nhiều khó khăn, thanh niên công nhân không quan tâm tổ chức Đoàn mà chỉ lo tăng ca để có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Dự kiến trong năm 2012 Trung ương Đoàn sẽ thành lập các tổ công tác gắn với thanh niên công nhân, chăm lo đối tượng công nhân, rà soát chính sách để hỗ trợ các đối tượng thanh niên yếu thế.

Theo Bí thư Trung ương Đoàn kiêm Chủ tịch Hội đồng Đội trung ương Nguyễn Thị Hà, một trong những thách thức lớn hiện nay là tình trạng vi phạm pháp luật ở tuổi vị thành niên, bạo lực học đường xảy ra đáng báo động. Bà Hà cho rằng hiện nay cần phải xác định giá trị sống mới cho thanh thiếu nhi là ý thức trách nhiệm và tinh thần cộng đồng (bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai...).

Bí thư Thành đoàn TP.HCM Nguyễn Văn Hiếu nói điều tâm đắc nhất là dưới sự lãnh đạo của Đảng, tổ chức Đoàn vẫn giữ vững ngọn cờ đoàn kết tập hợp thanh niên. Ông dẫn chứng tại TP.HCM có nhiều phong trào Đoàn phát triển lên cao, thu hút đông đảo thanh niên và được xã hội ghi nhận như Mùa hè xanh và các chiến dịch tình nguyện.

"Trong bối cảnh thông tin phát triển nhanh, phải thông qua con đường thông tin một cách trung thực, khách quan, toàn diện và có sức thuyết phục. Thanh niên bây giờ thông minh lắm, các bạn trẻ đủ trình độ phân biệt đúng sai, phải trái, miễn là được cung cấp đầy đủ thông tin và có định hướng đúng. Chứ còn hôm nay chặn chỗ này, chặn chỗ kia... chưa phải là hay. Bản thân báo chí của Đảng, của Đoàn cũng phải quán triệt tinh thần này, làm cho tốt"

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng

Phải có dấu ấn

Trong buổi nói chuyện, Tổng bí thư kể: “Từ năm 1968-1973, tôi được tham gia theo dõi hoạt động của Trung ương Đoàn. Trước khi đi học Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, tôi có viết một bài với tựa đề “Tre già yêu lấy măng non”, trong đó đã chứng minh rằng qua các thời đại thanh niên đều đóng vai trò hết sức quan trọng đối với đất nước. Trong bài viết này cũng đã phê phán tư tưởng coi thường thanh niên, coi thường việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ”.

Tổng bí thư cho rằng công tác thanh niên là nhiệm vụ sống còn của Đảng và dân tộc. Đoàn thanh niên là lực lượng dự bị đáng tin cậy của Đảng. Ông nhận định trong điều kiện môi trường xã hội thay đổi rất nhiều, nhiều yêu cầu mới đặt ra, phong trào thanh niên vẫn đang phát triển tốt. Thời gian gần đây, rất nhiều phong trào, cuộc vận động đi vào cuộc sống và được thanh niên hưởng ứng. Đây là nét mới và là hướng đi đúng của đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp.

Tổng bí thư nhấn mạnh: “Phong trào gắn với hoạt động thực tiễn của xã hội mới có ý nghĩa. Sức lôi cuốn, hấp dẫn của phong trào nằm ở chỗ bắt mạch được tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của thanh niên, nắm bắt được cái thanh niên đang cần, đang mong muốn, đồng thời phù hợp với sự lãnh đạo của Đảng”. Ông cũng đòi hỏi trong công tác thanh niên phải luôn tìm tòi, suy nghĩ, sáng tạo. Theo Tổng bí thư, xây dựng Đoàn là xây dựng Đảng trước một bước. Cần tạo ra phong trào thanh niên thi đua phấn đấu gia nhập Đảng.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng gợi ý về việc xây dựng một công trình thanh niên mang tầm vóc thế kỷ, đúng nghĩa là công trình thanh niên để lại dấu ấn cho đời sau. Đó có thể là một công trình góp phần chuyển biến việc xây dựng nông thôn mới, hoặc là một công trình cụ thể về công nghệ thông tin, công nghiệp theo hướng hiện đại, trình độ cao...

Tổng bí thư đề nghị năm 2012 là năm đại hội Đoàn các cấp tiến tới Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X, phải lấy sự kiện quan trọng này làm bước chuyển biến mới trong công tác thanh niên, hoạt động của Đoàn thanh niên. Tổng bí thư nói: “Tổ chức Đoàn cần phải suy nghĩ về những vấn đề, những công việc tạo dấu ấn mới, thiết thực cho thanh niên. Đây cũng là thời cơ để đẩy mạnh các phong trào, để các cấp ủy và cơ quan hữu quan vào cuộc ủng hộ phong trào thanh niên hơn nữa”.

Đề nghị lãnh đạo Đảng định kỳ đối thoại với thanh niên

Tại cuộc gặp, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Đắc Vinh đã nêu lên một số kiến nghị, trong đó có việc đề nghị Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo Hội đồng Lý luận trung ương phối hợp với Ban Bí thư Trung ương Đoàn nghiên cứu đề tài về tình hình thanh niên và lý luận về công tác thanh vận trong tình hình mới.

Đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng lãnh đạo, chỉ đạo Chính phủ trong việc thể chế hóa nghị quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) thành các chính sách cụ thể đối với thanh niên và tổ chức thực hiện, bao gồm: chính sách đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng tài năng trẻ; chính sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch và sử dụng cán bộ trẻ; chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia xây dựng ký túc xá cho sinh viên, nhà ở cho thanh niên công nhân...

“Trân trọng đề nghị các đồng chí ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng định kỳ hằng năm gặp gỡ, đối thoại với thanh niên thông qua các diễn đàn do Đoàn tổ chức” - ông Vinh nói.