Nằm trong sự phát triển chung của Khoa học và Công nghệ cả nước, Ngành BHXH Việt Nam mặc dù ra đời muộn hơn so với các ngành khác trong hệ thống quản lý nhà nước nhưng hoạt động khoa học và công nghệ cũng đã được đầu tư và phát triển ngay từ khi thành lập Ngành. Đến nay, sau hơn 20 năm hoạt động, công tác khoa học và công nghệ của BHXH Việt Nam đã không ngừng phát triển cả về chiều sâu, cả về số lượng và chất lượng các công trình nghiên cứu khoa học được ứng dụng trong thực tế, góp phần phát triển BHXH ở Việt Nam.

Trong những năm qua, BHXH Việt Nam đã thực hiện các nghiên cứu khoa học nhằm cung cấp những cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ và quản lý nhân lực nhằm đáp ứng kịp thời cho việc tăng nhanh dân số và lao động tham gia BHXH, BHYT và BHTN cũng như tăng nhanh số thu, số chi trả cũng như giải quyết chế độ cho người lao động. Nhiều mô hình về tổ chức thực hiện chính sách BHXH, mô hình tổ chức chính sách BHXH và BHYT; mô hình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN và hoàn thiện cơ cấu tổ chức của các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam cũng như ở cấp địa phương theo hướng chuyên môn hóa sâu, chuyên nghiệp hơn và nâng cao tính tự chủ, chịu trách nhiệm của các cấp quản lý. Việc quản lý lao động theo vị trí việc làm và tiêu chuẩn chức danh đã được thực hiện xuyên suốt trong các khâu từ tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đào tạo nâng cao trình độ đến khâu đề bạt bổ nhiệm, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lao động của Ngành.

Đối với lĩnh vực công nghệ BHXH, ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý đã giúp cho Ngành BHXH cung cấp các dịch vụ, phục vụ tốt hơn cho người tham gia cũng như việc quản lý đối tượng hiệu quả hơn. Trong những năm qua, BHXH Việt Nam hết sức chú trọng đến việc ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin trong toàn Ngành. Hiện nay, những nghiên cứu và ứng dụng về kê khai đăng kí tham gia BHXH, BHYT và BHTN trực tuyến đã góp phần tích cực vào việc giảm nhẹ thời gian giao dịch và đi lại nhiều lần đối với cá nhân và tổ chức tham gia BHXH, BHYT và BHTN, tiết kiệm được chi phí và thời gian cho xã hội. Bên cạnh đó, việc sử dụng đồng bộ các phần mềm quản lý của Ngành từ khâu thu, cấp phát sổ BHXH, thẻ BHYT, giải quyết chế độ… đã giúp cho công tác quản lý được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác hơn. Nguồn dữ liệu về chi phí khám chữa bệnh BHYT đã được kết nối giữa các cơ sở khám chữa bệnh với cơ quan BHXH sẽ đảm bảo việc giám định được minh bạch, chính xác hơn và cũng từ nguồn số liệu này khi được phân tích thống kê sẽ có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý chi phí khám chữa bệnh cũng như cung cấp số liệu cho việc dự báo tính toán cân đối quỹ BHYT, đảm bảo tính bền vững về tài chính của BHYT toàn dân ở nước ta.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đình Khương nhấn mạnh, khoa học và công nghệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Đối với BHXH, khoa học và công nghệ đóng góp rất nhiều trong công tác quản lý, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Hội thảo là dịp để BHXH Việt Nam đánh giá lại công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ trong hoàn thiện chính sách và quản lý BHXH, BHYT trong hơn 20 năm qua. Đồng thời, phân tích và làm rõ hơn vai trò quan trọng của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển BHXH ở nước ta cũng như đối với ngành BHXH Việt Nam, hướng đến mục tiêu thực hiện BHXH cho mọi người lao động, thực hiện BHYT toàn dân bền vững, đảm bảo BHXH, BHYT là hai trụ cột chính trong hệ thống An sinh xã hội ở Việt Nam.

Đồng thời, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Đình Khương cũng mong muốn, Hội thảo sẽ góp phần nâng cao trách nhiệm của cán bộ, viên chức trong Ngành BHXH, khích lệ, động viên các nhà khoa học ngoài ngành BHXH tiếp tục nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ nhằm tiếp tục góp phần hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật và tổ chức thực hiện tốt chính sách pháp luật BHXH, BHYT, BHTN, góp phần đảm bảo An sinh xã hội.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi về vấn đề Khoa học, công nghệ trong phát triển BHXH, BHYT ở Việt Nam; Xây dựng chính sách BHXH, BHYT dựa trên bằng chứng; Vai trò của khoa học trong xây dựng pháp luật BHXH ở Việt Nam; Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của Ngành BHXH Việt Nam; Khoa học và công nghệ - Nhận thức và hành động; Ứng dụng khoa học và công nghệ trong quản lý và tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT…

Theo ông Đặng Như Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc, khoa học, công nghệ, tin học đã có những đóng góp to lớn trong hình thành, triển khai thực hiện và phát triển BHXH, BHYT. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận, phân tích, đánh giá BHXH, BHYT một cách sâu sắc, toàn diện từ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nội dung quy định đến triển khai, tổ chức quản lý còn khá nhiều vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với quy luật mà nhiều nước trên thế giới đã từng trải qua và thực hiện thành công.

TS. Dương Văn Thắng, Tổng biên tập Tạp chí BHXH khẳng định, phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ giữ vai trò quan trọng, là quốc sách hàng đầu, động lực quan trọng nhất, là chìa khóa quyết định thành công trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay. Trên 20 năm qua, hàng ngàn bài báo khoa học, công trình nghiên cứu BHXH, BHYT đã được đăng tải, công bố trên Tạp chí BHYT và Tạp chí BHXH; hàng trăm đề án, đề tài nghiên cứu đã được triển khai và đưa vào ứng dụng, với các nội dung bao quát hầu khắp các lĩnh vực hoạt động, như đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, quản lý thu, chi, tính toán cân đối quỹ, thông tin tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra, pháp chế, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin… Qua đó đã xây dựng được hệ thống lý luận khoa học chuyên ngành BHXH, BHYT; phản ánh đúng thực trạng hoạt động; kịp thời đưa ra những đề xuất khoa học phục vụ tích cực cho việc tổ chức thực hiện và xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT ở nước ta, đưa BHXH, BHYT trở thành những trụ cột chính quan trọng của chính sách an sinh xã hội Quốc gia.

TS. Dương Văn Thắng cho rằng, BHXH, BHYT được coi là những phát kiến của con người kết hợp giữa khoa học xã hội và khoa học tự nhiên, với mục đích cao đẹp, ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giải pháp hữu hiệu chăm lo cuộc sống, bảo vệ sức khỏe cho mọi người dân. Khoa học BHXH cần nhận thức đúng hướng, nghiên cứu trọng tâm hơn lĩnh vực khoa học xã hội nhân văn. Do vậy, bên cạnh việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học BHXH, BHYT theo hướng thiết thực, hữu dụng, cần khơi dậy mạnh mẽ tiềm năng và động viên khích lệ cán bộ công chức, viên chức trong Ngành mang hết nhiệt tình, tâm huyết; phát huy tinh thần chủ động, tích cực, hăng say lao động sáng tạo, không ngừng nghiên cứu tìm tòi, đề xuất những sáng kiến hay, giải pháp hữu ích, thiết thực, đóng góp công sức, trí tuệ xây dựng Ngành, vì sự nghiệp an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước./.