Ông Điều Bá Được- Trưởng ban Thực hiện chính sách (BHXH Việt Nam) cho biết: Sau hơn 5 tháng đi vào thực hiện những điểm mới của Luật BHXH năm 2014, có hiệu lực từ 1/1/2016. Nhiều cơ quan BHXH địa phương đã bộc lộ những vướng mắc cần phải tháo gỡ kịp thời. Chính vì vậy BHXH Việt Nam đã tổ chức hai Hội nghị tập huấn nghiệp vụ, triển khai, tổ chức thực hiện Luật BHXH năm 2014 tại Hà Tĩnh và TP.HCM cho BHXH các tỉnh, thành trên cả nước.

Theo đó, rất nhiều những điểm mới của Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ 1/1/2016 mà các CBCCVC thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cần chú ý, đó là: Trường hợp NLĐ có nhiều HĐLĐ động; lao động là người cao tuổi; thực hiện chế  độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; chế độ hưu trí; BHXH một lần; quy định về thu tiền lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; hướng dẫn điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH…

Trình bày những điểm mới của Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ 1/1/2016 và trả lời những vướng mắc của các đại biểu tham dự Hội nghị, ông Nguyễn Duy Cường- Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết: Về HĐLĐ làm căn cứ giải quyết chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp được thực hiện như sau: Đối với một LĐ có giao kết nhiều HĐLĐ lao động thì căn cứ vào HĐLĐ đầu tiên để thu BHXH, giải quyết chính sách liên quan đến BHYT thì căn cứ vào HĐLĐ có mức tiền lương cao nhất, nhưng khi giải quyết chế độ tai nạn lao động lại phải căn cứ vào tất cả các HĐLĐ.

Về việc thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đối với lao động là người cao tuổi, theo ông Cường tại một số Cơ quan BHXH cứ thấy lao động nữ đủ 55 tuổi và lao động nam đủ 60 tuổi là không thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp nữa. Vì vậy theo ông Cường, chính cách làm máy móc này đã bỏ sót những lao động khi đủ tuổi về hưu nhưng tiếp tục có giao kết HĐLĐ với chủ sử dụng lao động nhưng không được tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

Về chế độ hưu trí và hưởng BHXH một lần, ông Cường đề nghị các đại biểu lưu ý một điểm quan trọng khác biệt so với trước đây. Đó là, đối tượng là nữ chuyên trách, bán chuyên trách cấp xã, phường chỉ cần đóng BHXH đủ 15- dưới 20 là được hưởng chế độ hưu trí. Và thời gian đóng thiếu tối đa không quá 6 tháng, nếu đối tượng đóng đủ một lần số tháng thiếu trên thì được hưởng chế độ hưu trí ngay, không phải chờ đợi.

Ông Cường cũng lưu ý, mặc dù Nghị quyết 93 năm 2015 của Quốc hội khoá XIII cho phép NLĐ được quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần. Tuy nhiên, khi giải quyết cho những đối tượng này cán bộ BHXH cần giải thích để NLĐ nên bảo lưu, đóng tiếp để được hưởng chế độ hưu trí khi về già, có cuộc sống ổn định sau này.

Từ 1/1/2016 Nghị quyết 93/2015/QH13 về thực hiện chính sách hưởng BHXH một lần đối NLĐ sẽ có hiệu lực. Theo đó: NLĐ được bảo lưu thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động. Trường hợp NLĐ tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần. Bên cạnh đó, Nghị quyết 93/2015/QH13 cũng quy định mức hưởng BHXH một lần đối với người đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện, cụ thể cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng hoặc thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng hoặc thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Về quy định thu tiền lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng có nhiều điểm mới từ 1/1/2016. Theo Quyết định 60/2015/QĐ-Ttg thì việc thu tiền lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp như sau: Trường hợp chậm đóng BHYT từ 30 ngày trở lên, số tiền lãi phải thu bằng 2 lần mức lãi suất thị trường liên ngân hàng kỳ hạn 9 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng. Trường hợp lãi suất liên ngân hàng năm trước liền kề không có kỳ hạn 9 tháng thì áp dụng theo mức lãi suất của kỳ hạn liền trước kỳ hạn 9 tháng. Trường hợp trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng, hưởng BHXH, BH thất nghiệp từ 30 ngày trở lên, số tiền lãi phải thu bằng 2 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH, BH thất nghiệp bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng.

Trong thời hạn 15 ngày đầu của tháng 1 hằng năm, BHXH Việt Nam sẽ có văn bản thông báo mức lãi suất bình quân theo tháng trên cơ sở mức lãi suất bình quân quy định nêu trên gửi cơ quan BHXH trực thuộc, BHXH Bộ Quốc phòng, BHXH Công an nhân dân để thống nhất thực hiện. Quyết định 60/2015/QĐ-TTg có hiệu lực thi hành từ ngày 15/1/2016 và áp dụng từ năm ngân sách năm 2016./.