Thực hiện các quy định của Luật BHXH (sửa đổi), ngày 14/10/2016, BHXH Việt Nam đã ban hành văn bản số 4027/BHXH-ST hướng dẫn quy trình rà soát và bàn giao sổ BHXH cho NLĐ với mục đích sổ BHXH tới tay NLĐ quản lý phải được đảm bảo chính xác về thông tin cá nhân; quá trình tham gia, chức danh công việc và mức đóng của NLĐ trong sổ BHXH khớp với cơ sở dữ liệu do cơ quan BHXH đang quản lý;… từ đó làm cơ sở giải quyết kịp thời, chính xác các chế độ BHXH cho NLĐ.

Tiếp đó, nhằm triển khai công tác rà soát, bàn giao sổ BHXH từ người sử dụng lao động cho NLĐ quản lý, ngày 10/01/2017, BHXH Việt Nam ban hành Kế hoạch số 112/KH-BHXH về việc rà soát và bàn giao sổ BHXH cho NLĐ. Cụ thể, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố phải đảm bảo chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật, nguồn lực để triển khai thực hiện rà soát và bàn giao sổ BHXH cho NLĐ; xây dựng nội dung công việc cụ thể, gắn trách nhiệm của các đơn vị với yêu cầu thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng, thời gian hoàn thành. Trong năm 2017, phấn đấu thực hiện rà soát và bàn giao sổ BHXH cho NLĐ đạt 60% trên tổng số sổ BHXH phải giao. Việc rà soát và bàn giao sổ BHXH phải hoàn thành trước ngày 31/12/2018.

Tại BHXH tỉnh, thành phố lập Tổ Chỉ đạo có trách nhiệm chỉ đạo công tác bàn giao sổ BHXH cho NLĐ đúng thời hạn; thực hiện đúng hướng dẫn của BHXH Việt Nam tại Công văn số 4027/BHXH-ST; thường xuyên báo cáo tình hình thực hiện và xử lý ngay những vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Ông Chu Minh Tộ, Trưởng Ban Sổ - Thẻ (BHXH Việt Nam) cho biết, việc bàn giao sổ BHXH nhằm minh bạch thông tin về quá trình đóng BHXH, hạn chế tình trạng các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đọng BHXH, cũng như có trường hợp doanh nghiệp đã giữ sổ BHXH của NLĐ khi xảy ra tranh chấp lao động, gây khó khăn phức tạp cho cả cơ quan BHXH và NLĐ trong quá trình giải quyết các chế độ BHXH.

Xác định việc chuyển giao sổ BHXH cho NLĐ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ngành BHXH, vừa qua, BHXH Việt Nam đã phát động phong trào thi đua chuyên đề với chủ đề: “Phát huy sáng kiến, thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ bàn giao sổ BHXH cho NLĐ trước thời hạn”.

Phong trào thi đua sẽ được thực hiện theo hai giai đoạn: Giai đoạn 1 từ nay đến 31/12/2017; giai đoạn 2 từ ngày 01/01/2018 đến thời điểm kết thúc nhiệm vụ bàn giao sổ BHXH cho NLĐ (trong năm 2018). Trong giai đoạn 1 sẽ lựa chọn 10 tập thể tiêu biểu xuất sắc, về đích sớm để đề nghị Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam khen thưởng, trong đó gồm: 01 giải Nhất, 03 giải Nhì, 06 giải Ba; mỗi tỉnh sẽ chọn 05 cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu đề nghị Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam tặng Bằng khen. Trong giai đoạn 2, những đơn vị sớm hoàn thành 100% nhiệm vụ bàn giao sổ BHXH cho NLĐ, có số điểm cao sẽ được xem xét khen thưởng.

BHXH Việt Nam cũng lựa chọn 10 tập thể tiêu biểu xuất sắc, mỗi tỉnh chọn 5 cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu đề nghị Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam tặng Bằng khen.

Phong trào thi đua gồm 05 nội dung: Tổ chức triển khai kịp thời các văn bản, quy định của BHXH Việt Nam cũng như tranh thủ được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền về việc bàn giao sổ BHXH cho NLĐ; tổ chức thực hiện quy định về nguyên tắc rà soát, quy trình rà soát sổ BHXH quy định tại Phần I Công văn số 4027/BHXH-ST; chuyển giao sổ BHXH cho NLĐ; trong quá trình tổ chức thục hiện phản ánh kịp thời những khó khăn, vướng mắc và đề xuất phương án giải quyết về BHXH Việt Nam; mở sổ sách theo dõi, thống kê và báo cáo đầy đủ, kịp thời các số liệu, thông tin về BHXH Việt Nam. Theo đó, mỗi nội dung sẽ có những tiêu chí đánh giá và chấm điểm cụ thể để xét khen thưởng.

Riêng đối với ngoài Ngành, trong mỗi giai đoạn, BHXH các tỉnh đề xuất, giới thiệu cá nhân ngoài Ngành có vai trò, tầm ảnh hưởng và sự đóng góp thiết thực đối với việc thực hiện bàn giao sổ BHXH cho NLĐ để gửi về BHXH Việt Nam.

Khẳng định việc trao sổ BHXH cho người lao động quản lý là bước đầu thực hiện cải cách TTHC của ngành BHXH, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết: Hệ thống cơ sở dữ liệu về toàn bộ quá trình tham gia BHXH của người lao động đã được cơ quan BHXH nhập liệu vào hệ thống dữ liệu điện tử và liên tục cập nhật, đảm bảo việc cấp lại sổ BHXH một cách thuận tiện nhất trong trường hợp sổ BHXH bị hỏng hoặc thất lạc. Với mục tiêu đến năm 2020, BHXH Việt Nam đồng loạt thực hiện quản lý sổ BHXH điện tử, người chủ sổ sẽ dễ dàng liệt kê được quá trình đóng - hưởng theo năm, theo quý, thậm chí người có thời gian làm việc trước năm 1995 cũng sẽ nắm được thông tin của mình, rút ngắn hơn nữa quy trình thủ tục cho người lao động trong giải quyết chế độ BHXH, BH thất nghiệp…

Việc tự quản lý sổ BHXH cũng sẽ giúp NLĐ có cơ sở yêu cầu chủ sử dụng lao động thực hiện đúng các quy định của pháp luật về trách nhiệm đóng BHXH cho mình; góp phần ngăn ngừa tình trạng NLĐ bị trích trừ tiền lương để đóng BHXH nhưng chủ sử dụng lao động không nộp tiền về cơ quan BHXH, trốn trách nhiệm đóng thuộc chủ sử dụng và phần đóng của NLĐ mà NLĐ không biết. Bên cạnh đó, việc NLĐ được tự quản lý sổ BHXH của mình khi nghỉ việc sẽ kịp thời được giải quyết chế độ BHXH, BH thất nghiệp hoặc có ngay sổ BHXH để tiếp tục tham gia, cộng nối quá trình đóng BHXH khi chuyển sang làm việc tại đơn vị khác.