Phát biểu tại hội nghị, Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam) Trần Đức Long cho biết: từ ngày 01/06/2016, cơ quan BHXH được giao chức năng thanh tra chuyên ngành. Sau 05 năm triển khai thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực. Việc thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHYT đã góp phần đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT; ngăn ngừa, hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT của các tổ chức, cá nhân, đơn vị sử dụng lao động. Đồng thời, nâng cao tính tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT của người lao động và chủ sử dụng lao động. Cùng với nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, công tác tiếp công dân và giải quyết quyết khiếu nại, tố cáo thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần tạo lòng tin của người lao động đối với chính sách BHXH, BHYT.

Toàn cảnh hội nghị

Báo cáo tổng kết 05 năm thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN cho thấy, giai đoạn 2016 - 2020, Ngành BHXH chủ trì và phối hợp thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 75.785 đơn vị, trong đó thực hiện thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHTN, BHYT tại 35.060 đơn vị. Qua thanh tra chuyên ngành, đã phát hiện và yêu cầu đơn vị lập hồ sơ đăng ký tham gia, đóng bổ sung thời gian cho 106.590 lao động chưa đóng, đóng thiếu thời gian với số tiền truy thu BHXH, BHTN, BHYT là 405,6 tỷ đồng; đóng bổ sung mức đóng cho 133.655 lao động với số tiền truy thu BHXH, BHTN, BHYT là 258,4 tỷ đồng; yêu cầu khắc phục số tiền nợ BHXH, BHTN, BHYT là 8.955,6 tỷ đồng.

Đáng chú ý, hiệu quả thể hiện ngay trong thời gian thực hiện thanh tra, nhiều đơn vị đã kịp thời khắc phục những sai sót khi các Đoàn thanh tra chỉ ra; số tiền nợ các đơn vị khắc phục trong thời gian thanh tra là 3.600 tỷ đồng (chiếm 57% số thực hiện yêu cầu, kiến nghị, kết luận thanh tra giai đoạn 2016 - 2020).

Từ năm 2016 đến năm 2020, thông qua công tác thanh tra chuyên ngành toàn Ngành BHXH đã ban hành và gửi hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền ban hành 2.103 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền xử phạt là 114,5 tỷ đồng, số đã thu hồi thông qua việc các đơn vị chấp hành quyết định xử phạt là 30,3 tỷ đồng.

Bên cạnh kết quả đạt được, báo cáo chỉ rõ những tồn tại, khó khăn trong thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành như: Hiện nay, ý thức tuân thủ pháp luật của chủ sử dụng lao động còn thấp… Nếu tính trên tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trong cả nước thì tỷ lệ đơn vị đăng ký tham gia BHXH, BHTN, BHYT chỉ đạt xấp xỉ 50%, (theo số liệu của Tổng cục Thuế cả nước năm 2020 cả nước có hơn 800.000 doanh nghiệp đang hoạt động, cơ quan BHXH mới chỉ quản lý thu BHXH, BHTN, BHYT khoảng 393.000 doanh nghiệp). Cùng với đó, tình trạng doanh nghiệp, đơn vị cố tình lách luật, trốn đóng BHXH bằng cách ký kết hợp đồng với mức lương thấp hơn mức lương thực trả rất nhiều lần, chia nhỏ quỹ lương, đặt ra các loại thưởng có tính chất tương tự nhau. Đáng chú ý vẫn còn nhiều doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH với số tiền lớn, thời gian kéo dài, phần lớn các doanh nghiệp đã trích tiền đóng BHXH của người lao động nhưng lại không đóng BHXH. Một số đơn vị được thanh tra không chấp hành kết luận thanh tra hoặc chỉ chấp hành một phần của kết luận thanh tra và chậm chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; việc khởi kiện dân sự, xử lý hình sự về đóng BHXH, BHTN, BHYT vẫn còn vướng mắc, khó khăn... 

Tại Hội nghị, đại diện Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đánh giá cao kết quả sau 05 năm triển khai chức năng thanh tra chuyên ngành của Ngành BHXH đạt được. Các đại biểu nhận định, hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHTN, BHYT của cơ quan BHXH đã nhìn thấy rõ rệt, đã làm thay đổi nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHTN, BHYT của chủ sử dụng lao động, tỷ lệ nợ BHXH giảm theo từng năm, quyền lợi người lao động được đảm bảo, chế độ được giải quyết kịp thời, đúng, đủ. Trên cơ sở đó. Thời gian tới, các đơn vị Bộ, ngành sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với BHXH Việt Nam tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn để triển khai hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành đóng về BHXH, BHYT, đảm bảo thực hiện theo các quy định của pháp luật.

Hội nghị dành thời gian phổ biến, tập huấn và thảo luận 06 chuyên đề về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh năm 2020, nhiệm vụ giải pháp năm 2021; Một số nội dung mới cơ bản của Quyết định số 378/QĐ-BHXH ngày 11/3/2020 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam ban hành Quy trình tiếp công dân, giải quyết kiến nghị tố cáo, kiến nghị phản ánh của BHXH Việt Nam; Một số kỹ năng nghiệp vụ cơ bản trong thực hiện quy trình tiếp nhận, xử lý, giải quyết kiến nghị tố cáo, khiếu nại, tố cáo…

Hội nghị cũng đã đánh giá kết quả thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHYT sau 05 năm triển khai và kịp thời đề xuất, tháo gỡ những hạn chế, vướng mắc trong hoạt động thanh tra, kiểm tra của Ngành hiện nay; đồng thời trao đổi các kỹ năng xử lý các tình huống phát sinh trong hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, qua đó nâng cao năng lực cán bộ và chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong toàn Ngành./.