Giải pháp lâu dài, bền vững

BHYT đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sức khỏe người dân, đặc biệt với người nhiễm HIV vì BHYT giúp người nhiễm HIV được tiếp tục điều trị ARV khi không còn nguồn tài trợ quốc tế, nhất là khi điều trị ARV là liên tục và suốt đời. Để người nhiễm HIV vượt qua rào cản kỳ thị, chủ động tham gia BHYT ngay từ hôm nay là giải pháp lâu dài, bền vững. Mặt khác, nếu không tham gia BHYT, người nhiễm HIV rất khó có đủ khả năng chi trả. Khi tham gia BHYT, người hưởng đều được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh.

Theo quy định hiện hành, trẻ em dưới 6 tuổi nhiễm HIV, người nhiễm HIV là người nghèo, người dân tộc thiểu số được bảo hiểm chi trả 100% chi phí khám, chữa bệnh. Mức chi trả cho người cận nghèo, người đã nghỉ hưu là 95% và cho các đối tượng khác là 80%. Như vậy, người nhiễm HIV chỉ phải chi trả tối đa là 20% tiền chữa bệnh. Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Nguyễn Hoàng Long cho biết, dự kiến đến năm 2023, có khoảng 82% người nhiễm HIV sẽ được điều trị thuốc kháng HIV từ nguồn BHYT. 

Tính đến thời điểm hiện tại, có gần 300 cơ sở điều trị, chiếm 69% số cơ sở đã cung cấp thuốc ARV qua nguồn BHYT cho 55.000 người nhiễm HIV. Hiện đã có hơn 40 tỉnh, thành phố bố trí ngân sách địa phương mua thẻ BHYT cho người nhiễm, với khoảng 20.000 thẻ BHYT; 52 tỉnh, thành phố đã đạt được tỷ lệ bao phủ BHYT hơn 90%; các tỉnh, thành phố còn lại đạt mức bao phủ từ 80 - 90%. 

Mở rộng độ bao phủ BHYT

Bên cạnh kết quả đáng khích lệ, việc triển khai điều trị HIV/AIDS qua BHYT vẫn còn một số khó khăn, thách thức như bảo đảm 100% bệnh nhân đang điều trị ARV có thẻ BHYT và trong quản lý, cung ứng, thanh quyết toán thuốc ARV nguồn BHYT.

Thực tế, việc tiếp cận BHYT cho người nhiễm HIV nói chung và trẻ em còn thấp. Nhiều trẻ trong gia đình có bố, mẹ hoặc người thân nhiễm HIV/AIDS chưa được xét nghiệm định kỳ phát hiện HIV do kinh tế khó khăn, thiếu phương tiện đi lại hoặc chưa nhận thức hết về sự cần thiết phải tiến hành xét nghiệm để phòng ngừa và phát hiện sớm lây nhiễm HIV. Việc thiếu thông tin, không cập nhật đầy đủ về trẻ bị nhiễm HIV và trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV cũng dẫn đến khó khăn trong tiếp cận và triển khai chính sách bảo hiểm đối với người nhiễm HIV là trẻ em.

Khẳng định Bộ Y tế sẽ phối hợp với các ngành chức năng và địa phương tìm những giải pháp tháo gỡ khi có tình huống phát sinh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Hoàng Đình Cảnh cho biết, để những trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được chăm sóc, khám, chữa bệnh tốt nhất, thời gian tới, ngoài việc tăng cường phối hợp triển khai thực hiện quyết định của Chính phủ về Kế hoạch quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, sẽ tiếp tục mở rộng dịch vụ dự phòng, chăm sóc, điều trị và mở rộng độ bao BHYT cho trẻ nhiễm và phơi nhiễm HIV. Các chuyên gia cũng khuyến khích các bệnh nhân mắc HIV cố gắng tham gia BHYT để được điều trị tốt nhất. Đồng thời, đề xuất các địa phương bố trí huy động kinh phí để đạt mục tiêu 100% người bệnh HIV có thẻ bảo hiểm, hỗ trợ đồng chi trả ARV.

Để người nhiễm HIV chủ động hơn trong việc tham gia BHYT và được bảo đảm tốt nhất việc điều trị bệnh, Trưởng ban Dược - Vật tư y tế, BHXH Việt Nam Lê Văn Phúc chia sẻ, ngành BHXH đã xây dựng cơ sở dữ liệu bệnh nhân điều trị ARV phục vụ cho việc theo dõi thanh toán thuốc ARV từ nguồn BHYT và thiết lập hệ thống thông tin quản lý đến từng bệnh nhân tham gia điều trị ARV. Thời gian tới, BHXH sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế tăng cường truyền thông, đặc biệt là truyền thông cho những người nhiễm HIV, người đang điều trị bằng ARV về tầm quan trọng của BHYT. Đồng thời, tham mưu xây dựng cơ chế, nguồn tài chính để hỗ trợ người nhiễm HIV tham gia BHYT; chỉ đạo, triển khai chống kỳ thị, phân biệt đối xử tại các cơ sở khám, chữa bệnh để người nhiễm HIV yên tâm đến điều trị.