Bẵng đi một thời gian, tôi nhận được điện thoại của chị, chị thông báo bị bệnh hiểm nghèo, biết tôi là “người nhà nước” nên chị nhờ tôi hướng dẫn để được nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Tôi khuyên chị nên giữ lại sổ BHXH, không nên nhận BHXH một lần, bởi vì điều kiện và hoàn cảnh như chị phải cần có BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), cần có sự hỗ trợ của chính sách an sinh xã hội.

Tư vấn chính sách BHXH cho người dân (ảnh minh họa)

Tin tưởng tôi, tin tưởng vào chính sách nhân văn của Nhà nước, chị đã không nhận trợ cấp một lần mà giữ lại sổ BHXH để hưởng các chế độ chính sách khác tốt hơn.

Căn bệnh K quái ác đã bào mòn sức khỏe của chị, chị không thể cầm nổi chiếc chổi tre để làm sạch đẹp phố phường, những ngày tháng dài phải điều trị bệnh, hết bệnh viện địa phương đến trung ương, hết điều trị nội trú đến ngoại trú, nhưng ung thư không phải là dấu chấm hết, số phận luôn mỉm cười với những người không bao giờ tuyệt vọng, bệnh tật của chị dần thuyên giảm nhưng phải điều trị thường xuyên. Trong suốt hơn 5 năm qua, chính sách BHXH, BHYT luôn đồng hành cùng chị, giúp chị vượt qua bao khó khăn, gian khổ.

Chị không xin thôi việc ở Công ty để hưởng BHXH một lần mà xin điều trị ốm đau dài ngày, bệnh của chị đương nhiên là được hưởng trợ cấp ốm đau dài ngày, thời gian hưởng tối đa bằng với thời gian đã tham gia BHXH, hằng năm cứ hết 180 ngày hưởng ốm đau với tỷ lệ 75% lương trước khi nghỉ điều trị chị lại chuyển sang hưởng mức thấp hơn với tỷ lệ 55% lương vì chị đã có hơn 20 năm đóng BHXH. Mức hưởng trợ cấp ốm đau không bằng với tiền lương khi đi làm nhưng nó đã giúp chị có khoản thu nhập tương đối và ổn định trong quá trình điều trị, hơn nữa, khi nghỉ ốm đau dài ngày, chị được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT và được quỹ BHYT thanh toán 80% các khoản chi phí điều trị, chỉ tính riêng số tiền hưởng chế độ BHYT cũng đã nhiều gấp 4 lần so với số tiền mà chị có ý định nhận BHXH một lần.

Cũng phải khen rằng Công ty mà chị đang công tác đã hiểu rất sâu sắc về chính sách an sinh xã hội, đã đăng ký đóng BHXH đầy đủ cho mọi người lao động, khi người lao động gặp khó khăn, Công ty luôn đồng hành, giúp đỡ họ. Chị bị ốm đau, không thể làm việc, những tuyến đường mà chị phụ trách đã được giao lại cho người công nhân mới, nhưng Công ty không chấm dứt hợp đồng lao động với chị mà hằng tháng đều lập danh sách đề nghị giải quyết chế độ ốm đau để cơ quan BHXH chuyển tiền chế độ trực tiếp vào tài khoản cho chị. Số tiền hưởng trợ cấp ốm đau trong 5 năm đã bằng với số tiền mà chị đã đóng vào quỹ BHXH suốt hơn 20 năm qua. Chính nhờ đạo đức trong kinh doanh của doanh nghiệp và tính nhân văn của chính sách BHXH, BHYT đã nâng đỡ những người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn như chị.

Chị nói sang năm khi đủ 45 tuổi 6 tháng, chị sẽ xin Công ty cho đi giám định sức khỏe để hưởng chế độ hưu trí, nếu suy giảm khả năng lao động 81% trở lên chị sẽ đủ điều kiện để hưởng lương hưu, chị làm công việc nặng nhọc, độc hại nên chỉ bị trừ 10% trên tỷ lệ được hưởng, có lương hưu sẽ là nguồn thu quan trọng đối với chị khi tuổi tác và sức lao động đã ở bên kia sườn dốc, hưởng lương hưu thì sẽ có BHYT và quyền lợi hưởng cũng sẽ cao hơn, được quỹ BHYT thanh toán 95% chi phí điều trị, điều này rất có ý nghĩa đối với chị.

Gặp lại tôi, chị cảm ơn vì đã tư vấn, hướng dẫn chị không nhận trợ cấp BHXH một lần, nếu đã nhận trợ cấp một lần thì chị không còn cơ hội để hưởng các chế độ, chính sách như chị đã và sẽ hưởng, số tiền nhận trợ cấp BHXH một lần cũng là quá nhỏ so với các chế độ mà chị được hưởng.

Có lẽ chị đã cảm ơn nhầm chỗ, nơi chị phải cảm ơn đó là Công ty vì đơn vị đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về BHXH, BHYT cho chị; đó là chính sách nhân văn của BHXH, BHYT, bởi vì chính sách của Nhà nước luôn hướng về người lao động, bảo vệ người lao động, nhất là những người yếu thế trong xã hội. Dù ai tư vấn, hướng dẫn đi chăng nữa thì quyết định vẫn thuộc về cá nhân người lao động trong việc lựa chọn hưởng hay không hưởng BHXH một lần, tôi thầm thán phục chị vì trong lúc khó khăn đã không bị đồng tiền che mắt, biết lựa chọn đúng đắn về chính sách BHXH, trong lúc bệnh tật hiểm nghèo cũng không tuyệt vọng mà luôn nhìn về phía trước, biết tận dụng ưu điểm của chính sách an sinh xã hội để vượt qua khó khăn.

Thông thường, một người lao động khi ốm đau, bệnh tật hoặc khi nghỉ việc thường muốn nhận trợ cấp BHXH một lần, số tiền trợ cấp BHXH một lần có thể giải quyết những khó khăn trước mắt của người lao động, nhưng xét về nhiều mặt, khi chấp nhận hưởng trợ cấp BHXH một lần là người tham gia BHXH sẽ chịu rất nhiều thiệt thòi, không còn cơ hội để được hưởng các chế độ BHXH, BHYT về sau này.

Tôi xin phép viết câu chuyện của chị ra đây như một lời nhắn nhủ đến mọi người lao động, rằng không nên nhận BHXH một lần, hãy gìn giữ quá trình lao động có đóng BHXH của mình để hưởng đầy đủ các chính sách an sinh xã hội, để không hối hận về sau khi mọi chuyện đã rồi./.

*Tên nhân vật đã được thay đổi.