Nhiều khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, kéo dài đã tiếp tục tác động, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, việc làm của NLĐ. Do đó, gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện nhiệm vụ của Ngành trong những tháng đầu năm 2021, đặc biệt là công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Theo đó, các chỉ tiêu về phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT  giảm so với cuối năm 2020.

Tính đến ngày 7/4, số người tham gia BHXH đạt trên 16 triệu người (đạt 32,17% LLLĐ trong độ tuổi); trong đó, 15 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, giảm trên 161 nghìn người so với cuối năm năm 2020, trên 1,1 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, giảm gần 29 nghìn người so với hết năm 2020. Toàn quốc có gần 87 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 89,04% dân số; giảm trên 613 nghìn người so với cuối năm 2020.

Đáng chú ý, tỷ lệ nợ đọng những tháng đầu năm còn cao, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT còn khá phổ biến, việc xử lý đối với đơn vị, DN phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động... vẫn còn khó khăn, vướng mắc. Số người đề nghị hưởng BHXH một lần có chiều hướng gia tăng. Tính đến hết tháng 3/2021, toàn quốc giải quyết cho 247.783 người hưởng trợ cấp một lần, tăng 19.741 người so với cùng kỳ năm trước…

Chia sẻ về công tác thu, phát triển đối tượng, ông Dương Văn Hào- Trưởng Ban Quản lý Thu-Sổ, thẻ cho biết, mặc dù chỉ số phát triển đối tượng chưa đạt như kỳ vọng, nhưng vẫn có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước. Chỉ có đối tượng tham gia BHYT giảm so với năm trước hơn 1 triệu người, chủ yếu rơi vào nhóm đối tượng chính sách. Đáng chú ý là số thu 3 tháng đầu năm tăng 5,8% so với chỉ tiêu và cao hơn so với cùng kỳ năm 2020. Cũng theo ông Hào, các tháng còn lại của năm 2021, toàn Ngành cần phát triển thêm 557.626 người tham gia BHXH; 627.595 người tham gia BHXH tự nguyện; 951.248 người tham gia BH thất nghiệp và 1.508.299 người tham gia BHYT.

Để hoàn thành các chỉ tiêu này, theo Ban Quản lý Thu-Sổ thẻ, BHXH các địa phương cần tập trung vào một số giải pháp như tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, tham mưu, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tổ chức thực hiện các chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT năm 2021 trên cơ sở các chỉ tiêu phấn đấu của Ngành. Cùng với đó, thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ. Phân công cán bộ chuyên quản đôn đốc đơn vị SDLĐ để thu nộp BHXH, BHYT kịp thời, không để nợ tiền đóng; tăng cường thực hiện thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với DN nợ đóng, chậm đóng; tích cực rà soát, đối chiếu dữ liệu do cơ quan thuế cung cấp; tổ chức hội nghị khách hàng; giao số chỉ tiêu cụ thể hằng tuần, tháng đối với phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT cho từng đại lý thu…

Đồng thời, rà soát, phân nhóm các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, để xác định các nhóm cần ưu tiên phát triển. “Chính sách hỗ trợ tham gia BHYT từ NSNN cho một số nhóm đối tượng đặc thù (người nghèo, cận nghèo, vùng khó khăn) sau một thời gian bị gián đoạn, đã được Chính phủ quyết định tiếp tục thực hiện, Ban Quản lý Thu-Sổ, thẻ đang chỉ đạo BHXH các địa phương nhanh chóng thực hiện các thủ tục lập danh sách, cấp thẻ BHYT cho các nhóm đối tượng này. BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục hoàn thiện các quy định về đại lý thu...”- ông Hào nhấn mạnh - “Ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ cũng đang xây dựng bộ quy tắc thu; kịch bản thu đối với từng nhóm đối tượng, trên cơ sở đó BHXH các địa phương vận dụng trong khai thác, phát triển đối tượng tham gia phù hợp. Tới đây, cần chuẩn bị cho việc thực hiện thu BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình thông qua ứng dụng VssID, góp phần làm giàu kho ứng dụng và tạo sự thuận lợi nhất cho người tham gia…”- Ông Hào cho biết thêm.

Chia sẻ về công tác giải quyết chế độ, chính sách BHXH cho người dân, NLĐ, ông Đỗ Ngọc Thọ- Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH cho biết, 3 tháng đầu năm 2021 số người giải quyết hưởng chế độ BHXH hằng tháng, ốm đau, thai sản, DSPHSK đều giảm; riêng BHXH một lần tăng 18%, nguyên nhân là do dịch bệnh, NLĐ nghỉ việc, mất việc, tính thời điểm này đã đủ 12 tháng, trong đó, một số địa phương bị ảnh hưởng của Covid-19 có số hưởng BHXH một lần tăng cao như Khánh Hoà, Đà Nẵng, Quảng Nam.

Thời gian qua, công tác rà soát chi trả nhằm tránh lạm dụng, trục lợi Quỹ BHXH, BH thất nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực, phát hiện ra nhiều trường hợp đang hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn tham gia BHXH hoặc đang hưởng lương hưu. “BHXH các địa phương cần tăng cường hơn nữa rà soát công tác chi trả, nhất là đối với chi trả ngắn hạn, ốm đau, thai sản… Các tỉnh, huyện kiểm soát chặt chẽ chi trả của Bưu điện đặc biệt là giấy uỷ quyền… đảm bảo tốt công tác giải quyết chế độ cho NLĐ, người dân, tránh lạm dụng, trục lợi Quỹ BHXH”- Ồng Đỗ Ngọc Thọ nhấn mạnh.

Trong công tác thực hiện chính sách BHYT, ông Lê Văn Phúc- Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT cho biết, 3 tháng đầu năm, chính sách BHYT đã đạt được những kết quả đáng lưu ý. Theo đó, số chi và số lượt KCB BHYT toàn quốc giảm so với cùng kỳ năm 2020. Tính đến hết tháng 3/2021 có gần 40 triệu lượt người đi KCB; với số chi khoảng 23,41% so với kế hoạch Chính phủ giao. Điều này cho thấy, công tác KCB đang trở lại quỹ đạo của những năm trước đây, KCB BHYT đi vào thực chất. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số địa phương số lượt và chi KCB còn cao. “Có những địa phương đến hết tháng 3 đã chi hết gần 30% dự toán Chính phủ giao thì cần phải lưu ý để đảm bảo công tác cân đối quỹ trong năm 2021”- Ông Phúc nêu rõ. Ngoài ra, để đảm bảo thuốc, vật tư y tế cho người dân điều trị bệnh, những địa phương đã hết hạn đấu thầu thuốc cần tham mưu UBND tỉnh, Sở Y tế nhanh chóng triển khai tránh tình trạng thiếu thuốc điều trị cho bệnh nhân.

Cũng theo ông Phúc, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ đánh giá lại phần quỹ dự phòng trong tương quan với mức chi KCB BHYT của các năm 2021-2024, để có đề xuất cụ thể với Bộ Tài chính về cơ chế tài chính cho quỹ. “Chủ trương chung là chúng ta phải cố gắng sử dụng nguồn quỹ kết dư còn lại hiệu quả nhất, cố gắng để Quỹ BHYT có khả năng cân đối trong thời gian này, bởi chưa thể đề xuất tăng mức đóng trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn chung hiện nay...”- ông Phúc nhấn mạnh.

Đảm bảo quyền lợi người tham gia BHXH, BHYT

Giám đốc BHXH TP.Hà Nội Nguyễn Đức Hòa, chia sẻ những kết quả đạt được trong 3 tháng đầu năm 2021. Đồng thời, cho biết 9 tháng cuối năm, BHXH Thành phố sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo, đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ; trong đó, sử dụng nhiều biện pháp cụ thể như phối hợp với Sở, Ban, Ngành thực hiện công tác thanh tra liên ngành, tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành nhằm giảm tỷ lệ nợ, giải quyết quyền lợi NLĐ; xây dựng các giải pháp cụ thể để thực hiện tốt việc giao dự toán chi phí KCB BHYT năm 2021 đảm bảo quyền lợi người tham gia, đồng thời đảm bảo cân đối sử dụng Quỹ hiệu quả; tăng cường rà soát cài đặt VssID cho người dân trên địa bàn.

Cung cấp thông tin về những kết quả công tác 3 tháng đầu năm 2021, ông Phan Văn Mến- Giám đốc BHXH TP.Hồ Chí Minh cho biết, đã nghiêm túc đồng bộ chỉ đạo các hoạt động nghiệp vụ; trong đó có những chỉ tiêu cơ bản đặt ra nhưng nhiều chỉ tiêu còn thấp. Phát triển đối tượng BHXH bắt buộc chưa tương xứng với tiềm năng; tham gia BHXH tự nguyện, BHYT còn thấp. Tuy nhiên số thu của BHXH TP tăng so với chỉ tiêu được giao và số nợ trong quý I giảm theo kế hoạch đề ra. Điểm sáng là nhờ chỉ đạo quyết liệt, tính đến nay toàn TP.Hồ Chí Minh đã có 527 nghìn người đăng ký và cài đặt ứng dụng VssID. BHXH Thành phố phấn đấu đến hết năm 2021 sẽ có khoảng 4 triệu người cài đặt ứng dụng này.

Ông Phan Văn Mến cũng đề xuất, BHXH Việt Nam cho sử dụng thẻ BHYT trên ứng dụng VssID để tăng cường người dân cài đặt ứng dụng này; đồng thời xem xét kết dư 2018-2019 để sử dụng kết dư hỗ trợ nhằm tăng sử dụng thẻ BHYT; sớm giao kế hoạch chỉ tiêu, nhiệm vụ trên cơ sở đó tham mưu UBND TP có giao chỉ tiêu cụ thể cho các đơn vị cấp dưới…

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, nhiệm vụ tháng 4 và 2021 cần tập trung vào các dự án Luật, trong đó có sửa đổi Luật BHYT. Vì vậy, cần sự đóng góp ý kiến của địa phương trong thực tiễn triển khai; trong đó nhấn mạnh vào các giải pháp định hướng phát triển BHYT bền vững; tập trung vào Thông tư thanh toán theo dịch vụ, thanh toán theo định suất…

“Về dự toán 2021, BHXH tỉnh, thành phố thực hiện đúng thẩm quyền; Ban Thực hiện Chính sách BHYT khẩn trương có kế hoạch tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn Ngành về triển khai dự toán 2021, trong đó có giám sát, cảnh báo cơ sở KCB, báo cáo UBND thực hiện tốt dự toán của Chính phủ. Về điều chỉnh thẻ KCB ban đầu, đề nghị BHXH địa phương thực hiện nghiêm chỉnh theo đúng quy định, ý chí quyết tâm chính trị của toàn Ngành”.

Liên quan đến lĩnh vực CNTT, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn yêu cầu, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện về CSDL Quốc gia về BHXH, các ban nghiệp vụ rà soát lại văn bản quy phạm pháp luật, trên cơ sở đó, BHXH các địa phương thống nhất Sở Y tế, khuyến khích người dân sử dụng tiện ích của ứng dụng VssID.

Về công tác thu và phát triển đối tượng, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nhấn mạnh, năm 2021, hầu hết các chỉ tiêu được Chính phủ giao rất cao, trong đó, phấn đấu 2021 có trên 35% LLLĐ tham gia BHXH. Chính vì vậy, BHXH các tỉnh, thành phố phải xác định được kế hoạch của mình, theo kế hoạch từng quý, tháng, tuần. Theo đó, mỗi địa phương phải có quyết tâm phối hợp trong tổ chức thực hiện; biện pháp cụ thể của từng người đứng đầu, đồng thời chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm, phương pháp làm việc giữa các địa phương, đặc biệt lưu ý đến công tác giám sát trong tổ chức thực hiện.

Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn yêu cầu đối với đề nghị về giải quyết chế độ chính sách cho NLĐ tại DN phá sản, giải thể trước mắt, những trường hợp đủ tuổi, đủ năm đóng BHXH để giảm áp lực, BHXH giải quyết chế độ hưu trí cho NLĐ, sau khi DN đóng thì thực hiện điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, BHXH các tỉnh, thành phố bám sát, phối hợp với các Sở, Ban, Ngành liên quan theo dõi sát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, phát hiện những dấu hiệu bất thường, chủ động tham mưu các giải pháp, tránh bị động, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.

Đồng bộ các giải pháp

Nhấn mạnh những khó khăn chung, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhận định, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn ra phức tạp đã tạo áp lực lên thực hiện nhiệm vụ của Ngành BHXH Việt Nam. Đặc biệt, bên cạnh đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, BHYT theo đúng quy định, toàn Ngành còn phải theo dõi sát tình hình thực tế để có đề xuất, tạo điều kiện tối đa hỗ trợ người dân trong việc thụ hưởng quyền lợi, nhất là KCB BHYT. Tuy nhiên, toàn Ngành từ Trung ương đến địa phương đã có sự nỗ lực, cố gắng vượt bậc- vì vậy, trong khó khăn, các chỉ tiêu, nhiệm vụ cơ bản đều tăng so với cùng kỳ, chỉ có một số ít chỉ tiêu giảm nhẹ.

Tổng Giám đốc nhấn mạnh, năm 2021, Chính phủ dự báo còn nhiều khó khăn do dịch bệnh; nhiều chính sách mới được triển khai, thực hiện, đồng thời đây là năm đầu thực hiện Nghị quyết của Đảng, Chính phủ về phát triển giai đoạn 5 năm 2021-2025. Vì vậy, để hoàn thành nhiệm vụ, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự quyết liệt từ Trung ương đến địa phương. Theo đó, BHXH các địa phương tiếp tục triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành triển khai chương trình, kế hoạch thanh tra, kiểm tra liên ngành năm 2021; thực hiện thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch đã được BHXH Việt Nam phê duyệt; tăng cường thanh tra chuyên ngành đột xuất tại các đơn vị có dấu hiệu nợ đọng, lạm dụng Quỹ BHXH, BHYT.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, Ngành tham gia xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật BHXH, BHYT (như: Luật BHXH sửa đổi, Luật BHYT sửa đổi, Luật Thanh tra sửa đổi và các luật chuyên ngành khác có liên quan); hướng dẫn, kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện các văn bản, quy định mới về chính sách BHXH, BHYT.

Triển khai kế hoạch truyền thông chính sách BHXH, BHYT năm 2021 thiết thực, hiệu quả, tập trung tuyên truyền trực tiếp; tuyên truyền phù hợp với đặc điểm, tính chất đặc thù của từng nhóm đối tượng, vùng miền; tập trung trực tiếp vào các nhóm đối tượng có khả năng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; quan tâm, tiếp tục tuyên truyền vận động, kêu gọi các mạnh thường quân, các cấp các ngành phối hợp trao tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho người dân khó khăn; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá, hướng dẫn, hỗ trợ đơn vị, DN, NLĐ, người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID - BHXH số…

Cùng với đó, toàn Ngành phải quản lý chặt chẽ đối tượng hưởng, đổi mới phương thức phục vụ, chi trả qua các tổ chức dịch vụ công; đẩy mạnh việc chi trả không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ; quản lý chặt chẽ việc chi trả các chế độ BHXH ngắn hạn, trợ cấp một lần, trợ cấp thất nghiệp; tăng cường, chủ động các biện pháp kiểm soát chi phí KCB BHYT tại các cơ sở y tế.

Tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các TTHC; mở rộng cung cấp các dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 (100% dịch vụ công của Ngành được thực hiện ở mức độ 4); tích hợp, cung cấp thêm các dịch vụ công của Ngành trên Cổng dịch vụ công Quốc gia theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hoàn thiện, bổ sung các tính năng, tiện ích mới trên ứng dụng VssID - BHXH số; hoàn thiện, nâng cấp, đồng bộ các phần mềm nghiệp vụ, nhất là hệ thống phần mềm kế toán quyết toán tập trung; cập nhật bổ sung dữ liệu hộ gia đình, cấp mã số BHXH cho người tham gia; liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu với các Bộ, ngành..., quan tâm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tham gia và hưởng chính sách BHXH, BHYT; giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Ngành trong thực thi nhiệm vụ.