Cũng theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, những năm trước khi nhắc đến BHXH, nhiều người có câu cửa miệng là “vỡ quỹ”, nhưng đến giờ này, BHXH có kết dư tương đối tốt- đây là điều đáng mừng. Cụ thể, BH thất nghiệp, BH TNLĐ-BNN, BH hưu trí, BH thai sản… đều đang đảm bảo chi đúng mục tiêu, mục đích và cơ bản thực hiện tốt như Chủ tịch Quốc hội đánh giá.

“Thời gian vừa qua, việc tham gia BHXH của người dân bước đầu có kết quả phấn khởi. Khi Nghị quyết 28 ra đời, đến nay số người tham gia BHXH đã đạt 33,5% lực lượng lao động trong độ tuổi. Mặt khác, việc phát triển BHXH tự nguyện đã có sự tăng vượt bậc. Tính từ năm 2008 đến tháng 5/2018, cả nước mới phát triển BHXH tự nguyện được 250.000 người tham gia. Thế nhưng, trong 2 năm qua, Việt Nam phát triển BHXH tự nguyện xấp xỉ 1,3 triệu người. Như vậy, trong 2 năm, số người tham gia BHXH tự nguyện gấp mấy lần 10 năm như đã so sánh”- Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng băn khoăn, hiện nay còn mấy trăm ngàn DN, NLĐ trốn đóng, chậm đóng, nợ đóng BHXH với số nợ khó thu khoảng 3.000 tỷ đồng. Cùng với đó, tỷ lệ nợ do khó khăn, khó đòi và khó thu hồi khoảng 8.000 tỷ đồng...

Để giải quyết tình trạng này, Luật BHXH năm 2014 có chủ trương giao cho Công đoàn khởi kiện đòi nợ cho NLĐ, nhưng không làm được do những nguyên nhân sau: Theo thông lệ quốc tế thì chưa có quốc gia nào giao cho Công đoàn đi khởi kiện DN đòi quyền lợi BHXH cho NLĐ. Bên cạnh đó, quy định pháp luật giao cho Công đoàn thừa uỷ quyền của NLĐ đòi nợ nhưng vấn đề uỷ quyền ở đây chỉ tính chất cá nhân. Trong khi đó, hoạt động của DN nếu chỉ vài người không ủng hộ, thì tổ chức Công đoàn không làm được. Đặc biệt, đa phần cán bộ Công đoàn cơ sở hưởng lương từ chủ DN thì lại không thể đi kiện chính chủ của mình.

Chính vì vậy, để BHXH phát triển tốt trong thời gian tới, cần tuyên truyền thực chất để người dân hiểu ý nghĩa để tham gia; giao chỉ tiêu cho HĐND, UBND các địa phương để triển khai thực hiện. Hiện nay, Nghị quyết của Chính phủ chỉ giao chỉ tiêu cho các địa phương nhưng chỉ có tính chất cơ học; do đó có nơi nào thấy quan tâm thì đầu tư. Tuy nhiên, khi giao chỉ tiêu cụ thể thì tình hình khả quan hơn nhiều. Ví dụ, thời gian qua, có địa phương giao chỉ tiêu cho ngành BHXH và ngành Bưu điện thì rõ ràng có sự thay đổi. Ngoài ra, để phát triển được BHXH, thì chính sự quan tâm của lãnh đạo địa phương với chính sách BHXH sẽ có tác động tốt như Sơn La chẳng hạn.

“Về đảm bảo quyền lợi cũng như nâng cao tỷ lệ người dân tham gia BHYT, Chính phủ cần phân cấp nhanh cho địa phương để quản lý; có yếu tố đánh giá lại về tỷ lệ người DTTS, miền núi và người nghèo tham gia BHYT. Mặt khác, hiện nay cả nước có 11 triệu người cao tuổi, nhưng còn 5% người già (tương đương 500.000 người) không có BHYT, trong khi đó, người già quan trọng nhất là BHYT. Do đó, tôi mạnh dạn đề nghị Chính phủ hỗ trợ kinh phí để số người già này được tham gia BHYT”- Bộ trưởng Dung chia sẻ thêm.