Chi trả tiền mặt đang gặp khó

Hiện việc chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH được thực hiện bằng hai hình thức là qua tài khoản ngân hàng và trực tiếp chi trả tiền mặt. Theo BHXH tỉnh, đơn vị đang thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng cho 46.076 người; trong đó, có 15.117 người nhận qua tài khoản ngân hàng (đạt 33%) và 30.959 người nhận tiền mặt (chiếm 67%). Nếu tính riêng ở khu vực đô thị thì toàn tỉnh có 11.365 người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua tài khoản ngân hàng; 12.187 người nhận tiền mặt.

Việc thực hiện giãn cách để phòng, chống dịch bệnh COVID-19 gây những trở ngại nhất định đối với việc chi trả tiền mặt nên BHXH tỉnh đã phối hợp với ngành bưu điện xây dựng các phương án chi trả kịp thời cho người hưởng. Trong đó, phương án chi trả 2 tháng một lần đã được triển khai thực hiện nhiều lần trong các đợt dịch bùng phát trên địa bàn tỉnh. Dù vậy, thực tế vẫn còn tình trạng nhiều người hưởng không được nhận kịp thời do bị phong tỏa, cách ly, hạn chế đi lại, tiếp xúc... Đó là chưa nói đến việc chi trả tiền mặt định kỳ hằng tháng tại điểm cố định hoặc tại nhà đều phải tiếp xúc trực tiếp, ảnh hưởng đến cả người hưởng và nhân viên chi trả .

Đơn cử như trường hợp ông Nguyễn Văn Y (phường Tân Thành, TP. Buôn Ma Thuột) sống một mình, mọi chi phí sinh hoạt đều trông chờ vào tiền lương hưu hơn 4 triệu đồng mỗi tháng. Trước khi chưa có dịch bệnh, vào ngày mùng 2 hằng tháng, ông sẽ đến điểm chi trả trên địa bàn phường để nhận lương hưu. Tuy nhiên, mấy tháng vừa qua, do dịch bệnh COVID-19 nên ông không được nhận đúng lịch mà phải chờ nhân viên bưu điện đến nhà để chi trả gộp mỗi lần 2 tháng, lần đầu chi trả cho tháng 7 và 8 và lần mới đây nhất chi trả tháng 9 và 10. Theo ông Y, trước tình hình dịch bệnh phức tạp mới thấy được việc nhận lương hưu bằng tiền mặt gặp nhiều bất tiện, không chỉ về an toàn sức khỏe mà còn về thời gian chi trả, nếu muộn sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống, chi tiêu hằng ngày.

Đẩy mạnh chi trả qua tài khoản ngân hàng

Thực tế cho thấy, việc nhận chế độ qua tài khoản ngân hàng không chỉ giúp người hưởng phòng tránh dịch bệnh; không phải lo đi lĩnh lương đúng hẹn, không phải xếp hàng chờ đợi, hay không cần phải ủy quyền cho người thân đi nhận hộ khi bận việc, ốm đau mà còn góp phần hạn chế tình trạng chậm chi trả. Với cơ quan chi trả, việc tổ chức thực hiện phương thức này giúp tiết kiệm được chi phí, thời gian, nhân lực trong quản lý, giao nhận, kiểm đếm; từ đó sẽ giúp gia tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh tế - xã hội, đồng thời hỗ trợ tăng cường ổn định trật tự an ninh xã hội.

Nhân viên Bưu điện TP. Buôn Ma Thuột chi trả lương hưu tại nhà cho ông Nguyễn Văn Y.

Bà Nguyễn Thị Tứ (phường Tân An, TP. Buôn Ma Thuột) một cán bộ hưu trí sử dụng dịch vụ chi trả lương hưu qua tài khoản ngân hàng từ nhiều năm nay chia sẻ, tiện ích lớn nhất của việc sử dụng dịch vụ này là mỗi lần bận việc hoặc đi đâu dài ngày không phải lo lắng đến chuyện phải đi nhận lương hưu định kỳ tại điểm cố định. Đặc biệt, trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp như hiện nay thì hằng tháng bà vẫn được nhận lương hưu đúng ngày, cuộc sống sinh hoạt vì thế cũng không bị đảo lộn hay gặp khó khăn.

Với những tiện ích trên, để tăng cường chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã có văn bản yêu cầu BHXH tỉnh phối hợp với Bưu điện tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người hưởng chuyển đổi hình thức nhận bằng tiền mặt sang hình thức nhận bằng tài khoản, phát thẻ ATM cho người hưởng và hoàn thiện thủ tục đăng ký (nếu người hưởng đồng ý chuyển đổi). Cùng với đó, phối hợp với các ngân hàng mở tài khoản và cấp thẻ ATM cho người hưởng đang lĩnh lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng bằng tiền mặt; trước mắt, tập trung thực hiện tại các khu vực đô thị.

Cán bộ BHXH tỉnh tư vấn, tuyên truyền, vận động người nhận lương hưu, chế độ qua tài khoản ngân hàng tại xã Ea Tu (TP. Buôn Ma Thuột).

Có thể thấy, có nhiều nguyên nhân khiến số người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản ngân hàng còn chiếm tỷ lệ khá thấp, một phần do tâm lý, thói quen sử dụng tiền mặt của đa số người dân còn rất phổ biến nên muốn nhận trực tiếp bằng tiền mặt để đáp ứng nhu cầu chi tiêu hằng ngày. Mặt khác, do đối tượng nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng đa phần là người lớn tuổi hạn chế trong sử dụng công nghệ mới; hạ tầng của các ngân hàng thương mại, hệ thống máy ATM chưa đáp ứng được ở vùng nông thôn…