Theo đó, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, ĐBQH Nguyễn Thị Lệ- Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh chất vấn Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH về giải pháp nào để NLĐ không bán sổ BHXH, chính sách thu hút NLĐ tham gia BHXH và tạo động lực cho NLĐ.

Trước chất vấn này, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết:

Thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng có phản ánh về tình trạng một số đối tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19, công nhân mất việc làm để thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi chính sách, đặc biệt, có đối tượng còn mạo danh cơ quan BHXH để rao mua bán sổ BHXH.

Theo Khoản 6 Điều 18 Luật BHXH năm 2014 thì NLĐ có quyền “Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH”. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho NLĐ tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH và hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân. Tuy nhiên, xuất phát từ việc nhận thức của NLĐ còn chưa đầy đủ, các đối tượng xấu đã lợi dụng quy định trên để tiếp cận, dụ dỗ, lôi kéo NLĐ để thực hiện việc mua bán sổ BHXH của NLĐ với giá rẻ kèm theo giấy ủy quyền nhận trợ cấp BHXH để sau đó làm thủ tục thanh toán với cơ quan BHXH và hưởng chênh lệch.

Trước thực trạng trên, ngày 12/4/2020, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 2858/VPCP-NC thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình: “giao các Bộ, cơ quan: Công an, LĐ-TB&XH”, Thông tin và Truyền thông, BHXH Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kịp thời cảnh báo, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ BHXH, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi”. Ngày 27/4/2020, Bộ LĐ-TB&XH đã có văn bản số 1443/LĐTBXH-BHXH gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và BHXH Việt Nam về việc cảnh báo, xử lý hành vi mua sổ BHXH của NLĐ.

Hiện nay, thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, Bộ LĐ-TB&XH đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng trình Chính phủ, Quốc hội hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), trong đó đề xuất nhiều giải pháp nhằm hạn chế hưởng BHXH, tăng tính hấp dẫn, thu hút NLĐ tham gia BHXH để hưởng lương hưu như: giảm thời gian tham gia BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm tiến tới còn 10 năm; bổ sung các quyền lợi, nhất là các quyền lợi ngắn hạn để gia tăng sự hấp dẫn và tạo động lực cho NLĐ tham gia BHXH; tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách BHXH cũng như tính linh hoạt của các chính sách nhằm đạt được mục tiêu thu hút và tạo động lực để NLĐ tham gia BHXH; củng cố niềm tin, tăng mức độ hài lòng của người tham gia vào hệ thống BHXH thông qua đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng CNTT, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục đăng ký, đóng, hưởng BHXH, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ BHXH theo hướng thân thiện, công khai, minh bạch, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, để ngăn chặn và xử lý hành vi thu mua sổ BHXH, trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi) còn bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm đối với hành vi mua bán sổ BHXH dưới mọi hình thức.