Đối với vi phạm quy định về đóng BHXH bắt buộc, BHTN:

Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia BHXH bắt buộc, BHTN, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định. Như vậy, bên cạnh hành vi thỏa thuận không đóng BHXH, BHTN hoặc thỏa thuận đóng với mức thấp hơn hoặc cao hơn mức tiền lương thực hưởng sẽ bị xử lý hành chính, thì hành vi tham gia không đúng đối tượng như gửi đóng BHXH bắt buộc để được hưởng chế độ BHXH cũng bị xử phạt tiền và buộc phải khắc phục hậu quả, buộc phải hủy toàn bộ thời gian tham gia BHXH không đúng quy định.

Đối với người sử dụng lao động nếu hằng năm không niêm yết công khai thông tin đóng BHXH của người lao động do cơ quan BHXH cung cấp; không thực hiện thủ tục xác nhận về việc đóng BHTN cho người lao động để người lao động hoàn thiện hồ sơ hưởng BHTN theo quy định; không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ thông tin về đóng BHXH bắt buộc, BHTN của người lao động khi người lao động hoặc tổ chức công đoàn yêu cầu thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức tiền phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

Nặng nhất là xử phạt vi phạm hành chính đối với người sử dụng lao động khi vi phạm về chậm đóng, không đóng và trốn đóng BHXH, BHTN cho người lao động. Theo đó, mức phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng nếu chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN; đóng BHXH, BHTN không đúng mức quy định mà không phải là trốn đóng; đóng BHXH, BHTN không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BHTN mà không phải là trốn đóng.

Phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, BHTN tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động không đóng BHXH bắt buộc, BHTN cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, BHTN mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính, người sử dụng lao động phải truy nộp số tiền BHXH, BHTN và tiền lãi theo quy định đối với hành vi chậm đóng, không đóng và trốn đóng BHXH, BHTN cho người lao động.

Đối với vi phạm quy định về lập hồ sơ để hưởng chế độ BHXH, BHTN: Nếu người lao động kê khai không đúng sự thật hoặc sửa chữa, tẩy xóa làm sai sự thật những nội dung có liên quan đến việc đóng, hưởng BHXH, BHTN nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; không thông báo với Trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định khi có việc làm; thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; hưởng lương hưu hằng tháng; đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên thì mức xử phạt vi phạm hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng cho mỗi hành vi vi phạm.

Nếu người sử dụng lao động có hành vi làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ hưởng BHXH, BHTN để trục lợi chế độ BHXH, BHTN nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với mỗi hồ sơ hưởng BHXH, BHTN làm giả, làm sai lệch nội dung nhưng tối đa không quá 75.000.000 đồng.

Ngoài số tiền bị xử phạt, người lao động và người sử dụng lao động bị buộc phải nộp lại cho cơ quan BHXH số tiền BHXH, số tiền trợ cấp thất nghiệp, số tiền hỗ trợ học nghề, số tiền hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động đã nhận do hành vi vi phạm đã gây ra.

Ngoài ra, người sử dụng lao động sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính khi thực hiện các hành vi vi phạm khác như: không trả chế độ trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được tiền trợ cấp do cơ quan BHXH chuyển đến; chiếm dụng tiền hưởng BHXH bắt buộc của người lao động; không thông báo với Trung tâm dịch vụ việc làm nơi đặt trụ sở làm việc của người sử dụng lao động khi có biến động lao động việc làm tại đơn vị theo quy định của pháp luật; không lập hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, BHTN trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng; Không trả sổ BHXH cho người lao động theo quy định...

Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHTN: Đối với cơ quan BHXH, Giám đốc BHXH tỉnh là người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm đã phát hiện trong quá trình thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN; Giám đốc BHXH tỉnh có thể ủy quyền cho Phó Giám đốc BHXH tỉnh để xử phạt vi phạm hành chính, tuy nhiên, người được ủy quyền phải là thanh tra viên, và người được ủy quyền không được ủy quyền lại cho người khác.

Mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm hành chính về BHXH, BHTN của Giám đốc BHXH tỉnh (hoặc người được ủy quyền) tối đa là 37.500.000 đồng đối với cá nhân và 75.000.000 đồng đối với tổ chức (cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp...).

Trong trường hợp mức tiền xử phạt vi phạm hành chính vượt ngoài thẩm quyền của Giám đốc BHXH tỉnh thì cơ quan BHXH phải chuyển hồ sơ đến Chủ tịch Ủy ban nhân tỉnh để thực hiện xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.

Để tránh bị xử phạt trong vi phạm hành chính về BHXH, BHTN, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần phải thực hiện đúng các quy định của pháp luật về BHXH, BHTN, phải thường xuyên tự kiểm tra, tăng cường sự giám sát của tổ chức Công đoàn. Trong trường hợp có xảy ra vi phạm hành chính về BHXH, BHTN, các đơn vị cần phải khắc phục ngay trước hoặc trong quá trình thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN để không phải bị xử phạt vi phạm hành chính.