Trong Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) mới nhất, Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục giữ nguyên quy định về thời gian nhận BHXH một lần. Cụ thể, NLĐ sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện mới được nhận BHXH 1 lần.

Góp ý về Dự thảo Luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng, nên bỏ quy định sau 1 năm mới cho nhận BHXH một lần, bởi quy định này không phù hợp với mục đích và bản chất của BHXH một lần. Theo đó, BHXH một lần nhằm đáp ứng linh hoạt nhu cầu cấp bách của một bộ phận người lao động mất việc làm, cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn, để đảm bảo duy trì cuộc sống.

Theo Tổng LĐLĐ Việt Nam, tình trạng “bán non" sổ BHXH cũng như tín dụng đen vừa qua cũng xuất phát từ quy định sau khi nghỉ việc một năm mới được rút BHXH một lần. Vì vậy, việc giảm điều kiện về thời gian từ một năm xuống mức khoảng 3 tháng là phù hợp.

Hiện tại, Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đưa ra hai phương án nhận BHXH một lần, cụ thể: Phương án 1, giữ nguyên như quy định hiện hành; phương án 2, nhận tối đa 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để NLĐ hưởng chế độ BHXH khi đủ tuổi nghỉ hưu.

Đưa ra nhận định về hai phương án, nhiều chuyên gia cho rằng, phương án thứ 2 là tối ưu. Bởi nó đáp ứng được nhu cầu cấp bách cho NLĐ khi gặp khó khăn trong cuộc sống; đồng thời vẫn “giữ chỗ” cho họ khi muốn quay lại đóng tiếp để hưởng lương hưu. Đây cũng là giải pháp để hạn chế được tình trạng nhiều NLĐ vì lợi ích trước mắt mà rút BHXH một lần. Tuy nhiên, để NLĐ đồng tình với phương án trên cần tăng cường tuyên truyền về những thiệt thòi khi NLĐ rút BHXH một lần và lợi ích của việc ở lại hệ thống BHXH…

Theo số liệu thống kê của BHXH Việt Nam, trong giai đoạn 2016-2021, cả nước có hơn 4 triệu NLĐ đề nghị và được giải quyết hưởng BHXH một lần. Như vậy, bình quân mỗi năm có gần 700.000 người hưởng BHXH một lần, số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước, với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%. Đặc biệt, những người hưởng chế độ BHXH một lần tập trung ở độ tuổi từ 20 đến 40, chiếm 77,5% số lượt người hưởng. Hầu hết lao động trẻ quan tâm nhiều đến nhu cầu trước mắt hơn là nhu cầu hưởng lương hưu khi về già.