Trong nỗ lực cải cách chính sách BHXH mà Nghị quyết số 28-NQ/TW đã đề ra, nhiều nội dung cải cách và giải pháp hướng tới mở rộng diện bao phủ BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện đã được đưa ra, để thu hút người dân tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, có sự hỗ trợ thích đáng từ ngân sách Nhà nước nhằm hỗ trợ người lao động là nông dân, lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện. Các chế độ BHXH ngắn hạn linh hoạt được xây dựng nhằm giúp người dân thêm nhiều sự lựa chọn. Thời gian tham gia BHXH tối thiểu để đủ điều kiện được hưởng lương hưu cũng được điều chỉnh, từ 20 năm xuống 15 năm và tiến tới 10 năm. Điều này đã khuyến khích người lao động lớn tuổi tham gia BHXH, bảo lưu thời gian đóng BHXH, thay vì nhận BHXH một lần, để được hưởng lương hưu, phù hợp với đặc điểm, điều kiện và khả năng của người lao động tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên với mục tiêu là phấn đấu đến năm 2021 có 1%, năm 2025 có 2,5%, năm 2030 có 5%  lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện, thì có thể nói là một thách thức cho toàn ngành BHXH.

Nhận thức đây là nhiệm vụ trọng tâm của ngành, trong những năm qua BHXH tỉnh Đắk Lắk luôn tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương, hàng năm BHXH tỉnh giao chỉ tiêu phát triển đối tượng cho BHXH địa phương, đồng thời đề ra nhiều giải pháp cụ thể như tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức, trong đó đặc biệt chú trọng hình thức đối thoại trực tiếp với người dân, xác định đối tượng hướng tới cần tuyên truyền đó là thân nhân của người lao động, tổ trưởng, tổ phó, thôn trưởng, thôn phó, trưởng buôn…. tranh thủ sự ủng hộ của già làng, trưởng bản.. những người có uy tín trong cộng đồng nhằm đưa chính sách BHXH tự nguyện đến tận người dân, mở rộng đại lý đủ về số lượng và giỏi về chất lượng, đặc biệt là đại lý BHXH phải nắm cơ bản nhất những quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện để đưa chính sách BHXH tự nguyện đến gần dân hơn. Tính đến 30/9/2018 trên địa bàn tỉnh có gần 2.000 người tham gia BHXH tự nguyện.

Qua đối thoại với người dân, khi so sánh với BHXH bắt buộc thì BHXH tự nguyện đóng 22% mức đóng, tuy nhiên chỉ được hưởng 2 chế độ đó là hưu trí và tử tuất, thời gian tham gia kéo dài tối thiểu 20 năm, không được giám định nghỉ hưu trước tuổi nếu không may bị suy giảm khả năng lao động, họ rất quan tâm đến các chế độ như ốm đau, thai sản, bảo hiểm y tế….có thể nói, đây là điểm kém hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện. Do vậy Nghị quyết số 28/NQ-TW đã đề cập đến vấn đề giảm dần số năm đóng BHXH để được hưởng lương hưu xuống 15 năm, hướng tới 10 năm với mức tính toán phù hợp, đồng thời từng bước mở rộng chế độ hưởng BHXH tự nguyện.

Cùng với việc điều chỉnh chính sách, nhà nước cũng nên điều chỉnh mức hỗ trợ, bởi hiện nay mức hỗ trợ là 30% đối với hộ nghèo, 25% đối với hộ cận ngheo, 10% đối với hộ còn lại trên mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn nhưng không quá 10 năm, thực sự là còn chưa đủ hấp dẫn, cần nâng mức hỗ trợ để người dân đến gần với chính sách BHXH tự nguyện hơn, để chính sách này thu hút được lực lượng lao động phi chính thức- đây là nhóm lao động chịu yếu thế và tổn thương nhiều nhất trong xã hội. Thực hiện Nghị quyết số 102/ NQ-TW các địa phương cần có sự chỉ đạo sát sao, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, đặc biệt vai trò của già làng, trưởng bản trong công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách này và quan trọng nhất là thái độ phục vụ thân thiện, trách nhiệm, hết lòng vì nhân dân của công chức viên chức ngành BHXH, việc cải cách thủ tục hành chính cũng vô cùng quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng, tạo niềm tin, sự tin tưởng của người dân vào chính sách an sinh xã hội.

Tin tưởng rằng, cải cách chính sách BHXH tự nguyện sẽ là “cú huých” đủ mạnh, đủ sức hấp dẫn để người dân tham gia, năm 2019 và những năm tiếp theo chính sách BHXH tự nguyện sẽ thật sự khởi sắc góp phần tiến tới lộ trình BHXH toàn dân./.