PV: Thưa ông, tại sao Chính phủ lại đặt ra yêu cầu với ngành BHXH triển khai và áp dụng thẻ BHYT điện tử cho người tham gia BHYT?

Ông Võ Khánh Bình: Trên cơ sở yêu cầu của Luật BHYT về: “ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý BHYT, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về BHYT”, để tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, ngày 06/02/2017, Chính phủ có Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP, trong đó giao BHXH Việt Nam “Nghiên cứu cấp thẻ BHYT điện tử, tiến tới tích hợp các thông tin BHXH, BH thất nghiệp vào một thẻ điện tử chung” và văn bản số 4173/VPCP-KSTT ngày 08/5/2018 của Văn phòng Chính phủ “Giao BHXH Việt Nam chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cấp, quản lý và sử dụng thẻ BHYT điện tử. Thẻ BHYT phải có gắn chíp với giải pháp công nghệ do Việt Nam làm chủ, bảo đảm kết nối, liên thông, tích hợp an toàn và chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương liên quan”.

Như vậy, việc nghiên cứu và đưa vào ứng dụng thẻ BHYT điện tử là một trong những nội dung của hiện đại hoá hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người tham gia BHYT, các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

PV: Cùng với quy định khám chữa bệnh liên thông thì việc áp dụng thẻ BHYT điện tử sẽ tạo thuận lợi ra sao trong việc khám chữa bệnh cũng như thanh toán BHYT, thưa ông?

Ông Võ Khánh Bình: Khi chuyển đổi sang thẻ BHYT điện tử trong tương lai sẽ mang lại lợi ích lớn cho tất cả các bên liên quan như người tham gia BHYT, cơ sở khám chữa bệnh (KCB) và cơ quan BHXH.

Đối với người tham gia BHYT, những người đã có thẻ giấy sẽ được cơ quan BHXH chủ động chuyển đổi sang thẻ điện tử và không yêu cầu phải lập bổ sung hồ sơ. Quan trọng nhất là người tham gia khi đi KCB không cần mang giấy tờ tùy thân mà có thể thực hiện xác thực nhân thân bằng thông tin sinh trắc học như vân tay, khuôn mặt..., giúp thuận tiện và giảm phiền hà. Toàn bộ lịch sử bệnh tật của người tham gia cũng được lưu trữ trên thẻ cũng thuận lợi hơn cho quá trình theo dõi và điều trị bệnh tật.

Đối với cơ sở KCB, việc chuyển đổi sang sử dụng thẻ điện tử để xác thực người sử dụng thẻ tại khâu tiếp đón bệnh nhân, tiết kiệm được chi phí và giảm thời gian kiểm tra thủ tục, đảm bảo nhanh gọn, chính xác do thông tin lưu giữ trong thẻ điện tử (trong chíp) được dùng để nhận dạng, xác thực nhân thân bệnh nhân, thay vì phải kiểm tra giấy tờ tùy thân có ảnh. Thẻ điện tử cũng giúp cơ sở y tế kiểm tra thông tin các lần KCB BHYT gần nhất để tránh việc sử dụng các dịch vụ cận lâm sàng với tần suất có thể gây ra những tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh hay việc cấp các loại thuốc điều trị phù hợp, tránh tình trạng kháng thuốc do sử dụng không hợp lý.

Đối với cơ quan BHXH, việc cấp thẻ BHYT điện tử giúp giải quyết tình trạng trục lợi lạm dụng quỹ BHYT do người đi KCB phải thực hiện việc xác thực nhân thân của chủ thẻ thông qua thông tin sinh trắc học sẽ ngăn chặn tình trạng mượn thẻ BHYT. Đồng thời, rút ngắn thời gian làm thủ tục, giảm thời gian thực hiện công tác giám định và thanh quyết toán chi phí KCB BHYT theo phương thức thủ công. Bên cạnh đó, thông tin về BHXH, BH thất nghiệp dự kiến sẽ được tích hợp vào thẻ BHYT điện tử để tiến tới dùng chung thay thế cho sổ BHXH giấy hiện hành. Ngoài ra, việc cấp thẻ BHYT điện tử cũng góp phần cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục như in gia hạn sử dụng thẻ BHYT hàng năm; đổi thẻ do sai, lệch thông tin, thay đổi nơi đăng ký KCB ban đầu, điều chỉnh quyền lợi, đối tượng; thu hồi thẻ  còn giá trị sử dụng đối với người lao động báo giảm.

PV: Theo quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP của Chính phủ thì từ đầu năm 2020 cơ quan BHXH phải thực hiện phát hành thẻ BHYT điện tử cho người tham gia BHYT. Như vậy, là chỉ còn có nửa năm nữa để hoàn thiện mọi dữ liệu, thủ tục cho việc cấp thẻ. Xin ông cho biết những công tác chuẩn bị đã được triển khai như thế nào?

Ông Võ Khánh Bình: Thực hiện nhiệm vụ được giao, BHXH Việt Nam đã khẩn trương triển khai nghiên cứu, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, xây dựng đề cương chi tiết và dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện thẻ BHYT điện tử. Ngày 19/11/2018, BHXH Việt Nam đã có Công văn số 4795/BHXH-ST về việc dự thảo Quyết định cấp, quản lý và sử dụng thẻ BHYT điện tử kèm theo Tờ trình, dự thảo Quyết định gửi Văn phòng Chính phủ thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo đúng ý kiến chỉ đạo tại Công văn số 4173/VPCP-KSTT ngày 08/5/2018 của Văn phòng Chính phủ.

Đến ngày 15/01/2019, Văn phòng Chính phủ tổ chức cuộc họp do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì làm việc với các Bộ, ngành có liên quan (gồm: Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, BHXH Việt Nam) đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện thẻ BHYT điện tử. Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có ý kiến chỉ đạo giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoàn thiện trước khi trình ký, ban hành Quyết định về việc thực hiện thẻ BHYT điện tử.

Trong thời gian chờ Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt và ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc cấp, quản lý và sử dụng thẻ BHYT điện tử, BHXH Việt Nam chủ động nghiên cứu, khảo sát, thí điểm, đánh giá ưu, nhược điểm các mô hình cấp, quản lý và sử dụng thẻ điện tử trong và ngoài nước. Trên cơ sở đó, BHXH Việt Nam dự thảo văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức, triển khai trong thời gian tới.

Ngay sau khi Văn phòng Chính phủ thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ban hành Quyết định về việc thực hiện thẻ BHYT điện tử, BHXH Việt Nam sẽ khẩn trương tổ chức thực hiện để cấp chuyển đổi từ thẻ BHYT chất liệu giấy sang thẻ BHYT điện tử.

PV: Để cấp thẻ BHYT điện tử đòi hỏi ngành BHXH phải hoàn thiện cơ sở hạ tầng; hoàn thiện hệ thống các phần mềm nghiệp vụ của Ngành; hoàn thiện cơ sở dữ liệu tập trung, kết nối liên thông dữ liệu với Chính phủ và các Bộ, ngành; quản lý, sử dụng văn bản điện tử trong hệ thống BHXH Việt Nam. Tức là còn rất nhiều việc phải làm. Vậy thời điểm áp dụng từ ngày 01/01/2020 có khả thi?

Ông Võ Khánh Bình: Hiện tại, các điều kiện về cơ sở hạ tầng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đã cơ bản hoàn thiện, BHXH Việt Nam đã có cơ sở dữ liệu tập trung về đối tượng tham gia và hoạt động nghiệp vụ của Ngành trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT như: cấp số định danh cá nhân (mã số BHXH) cho người tham gia. Mặt khác, người tham gia và các cơ sở KCB cũng đã quen với việc tra cứu thông tin về thẻ BHYT trên Cổng dữ liệu hệ thống thông tin giám định BHYT. Như vậy, việc triển khai thẻ BHYT điện tử trong thời gian tới là rất thuận lợi.

Tuy nhiên, để việc triển khai thẻ BHYT điện tử được thực hiện từ 01/01/2020, việc sớm ban hành các quy định về việc thực hiện thẻ BHYT điện tử ngay trong năm 2019 này là rất cần thiết. Đặc biệt, đảm bảo chủ trương nhất quán: thẻ BHYT điện tử được sử dụng để kết nối, khai thác dữ liệu của ngành lao động, y tế và công an. Tránh đầu tư cấp thẻ điện tử nhiều nơi gây lãng phí ngân sách.

PV: Với việc sử dụng thẻ BHYT điện tử, theo tính toán, sẽ tiết kiệm cho ngân sách và việc Quỹ BHYT như thế nào, thưa ông?

Ông Võ Khánh Bình: Khi chuyển đổi sang sử dụng thẻ BHYT điện tử sẽ có tác động hiệu quả tích cực như:

- Giảm chi phí đổi thẻ BHYT do sai, lệch thông tin, thay đổi nơi đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, điều chỉnh quyền lợi, đối tượng…

- Giảm chi phí giao dịch khi thực hiện thẻ đa chức năng với việc tích hợp các tiện ích ứng dụng trên thẻ như: Nộp tiền BHYT qua thẻ ATM, internet banking, tra cứu thông tin đóng - hưởng BHYT.

- Rút ngắn thời gian, chi phí lao động cho việc kiểm tra thủ tục hành chính, đảm bảo nhanh gọn, chính xác.

- Việc quan trọng hơn đó là ngăn chặn kịp thời các hành vi lạm dụng, trục lợi BHYT như: mượn thẻ BHYT, gian lận BHYT,... thông qua chức năng quản lý lịch sử, lịch trình khám bệnh, chữa bệnh và kiểm tra thông tin các lần khám bệnh, chữa bệnh BHYT trong ngày và những lần khám bệnh, chữa bệnh gần nhất liên tiếp trong ngày, trong tháng của người bệnh có thẻ BHYT.