Vốn là lao động tự do ở Hà Nội, nhưng do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên anh Nguyễn Thanh Bình (35 tuổi, trú quận Hoàng Mai) phải “nằm nhà” nhiều tháng nay. Cách đây ít ngày, anh Bình đã quyết định tham gia BHXH tự nguyện với mức đóng 550.000 đồng/tháng. “Tôi sửa xe máy nên chỉ nghĩ làm nghề để kiếm sống, không tìm hiểu, không quan tâm đến BHXH tự nguyện. Có lần tôi được người ở phường tư vấn, nhưng do mải việc nên cũng không để ý. Thời gian ở nhà giãn cách, nghĩ đến lúc về già, hằng tháng cần một khoản tiền, tôi mới nhớ, lên mạng tìm hiểu và quyết định tham gia BHXH tự nguyện để về già không phải dựa dẫm vào con cái. Khi Hà Nội hết giãn cách, tôi sẽ vận động các anh em quen biết cùng tham gia, để sau này có lương hưu.”- anh Bình bộc bạch.

Chính sách BHXH tự nguyện được nhiều người trẻ quan tâm...

Đến BHXH quận Hoàng Mai nộp hồ sơ đề nghị nhận BHXH một lần, song được cán bộ BHXH quận phân tích rõ thiệt hơn nếu rời khỏi hệ thống BHXH nên anh Lê Văn Kiên (lái xe đường dài, trú phường Thịnh Liệt) đã quyết định tham gia tiếp BHXH tự nguyện. Đến nay, anh Kiên đã tham gia được 3 tháng với mức đóng 754.000 đồng/tháng. Không những vậy, từ kinh nghiệm bản thân, anh Kiên đã vận động được một người bạn của mình từ bỏ ý định nhận BHXH một lần để tham gia tiếp BHXH tự nguyện. “Tôi đã tham gia BHXH được 15 năm, nên khi nghỉ việc tôi đã nghĩ đến việc nhận một cục. Được cán bộ BHXH quận giải thích, tôi nhanh chóng quyết định đóng BHXH tự nguyện để sau này hưởng lương hưu. Thủ tục tham gia BHXH rất nhanh chóng, hình thức nộp qua chuyển khoản ngân hàng rất tiện”- anh Kiên chia sẻ.

Năm 2021, BHXH TP.Hà Nội được giao chỉ tiêu vận động được 85.069 người tham gia BHXH tự nguyện. Tính đến nay, toàn Thành phố đã phát triển được 53.280 người, tăng 25,33% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 0,92% lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài, Hà Nội phải thực hiện giãn cách xã hội nên không thể tổ chức các hội nghị tuyên truyền trực tiếp hoặc tổ chức lễ ra quân như trước đây. Do đó, BHXH TP.Hà Nội phối hợp với Bưu điện Thành phố thực hiện linh hoạt nhiều giải pháp.

Cụ thể, tại những vùng thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg, nhân viên đại lý thu gọi điện thoại tư vấn cho những người dân chưa thực hiện tái tục BHXH tự nguyện, chưa gia hạn thẻ BHYT hộ gia đình; đồng thời hướng dẫn người dân nộp tiền qua Cổng Dịch vụ công quốc gia, dịch vụ trực tuyến E-banking của các ngân hàng như BIDV, MB, Vietcombank. Đối với những vùng thực hiện theo Chỉ thị 15/CT-TTg, nhân viên đại lý thu tiếp tục gọi điện, nhắn tin cho người dân; đồng thời tổ chức hội nghị khách hàng theo nhóm nhỏ, tư vấn theo phương thức 1-1 đảm bảo quy định về số người tham gia để tuyên truyền, vận động; rà từng người tại các xã thực hiện thí điểm phát triển BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình để có giải pháp tiếp cận vận động.

Tại huyện Ba Vì, cơ quan BHXH đã đổi mới phương thức tuyên truyền qua hội nghị, qua các phương tiện truyền thông kết hợp tuyên truyền trực tiếp. Theo đó, đối với các đơn vị lập danh sách báo giảm số người chấm dứt HĐLĐ, sau khi chốt sổ BHXH, cán bộ BHXH sẽ kẹp trả cùng tờ gấp và phiếu hướng dẫn tham gia BHXH tự nguyện cùng sổ BHXH (đã chốt); đồng thời gọi điện giới thiệu cho NLĐ về cách thức đăng ký, mức đóng, phương thức đóng và quyền lợi được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện. Đối với trường hợp không đủ điều kiện hưởng BH thất nghiệp, cán bộ BHXH sẽ hướng dẫn, vận động tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình để thẻ BHYT không bị gián đoạn. Đối với những đơn vị giảm nhiều lao động, khi tiếp nhận hồ sơ điện tử và chốt sổ BHXH, cán bộ BHXH sẽ phối hợp với đơn vị trả sổ BHXH và hướng dẫn tham gia BHXH tự nguyện tại đơn vị.

Để thu hút nhiều đối tượng là người trẻ bị mất việc làm do dịch COVID-19 tham gia BHXH tự nguyện, mới đây, BHXH TP.Hà Nội đã có văn bản đề nghị Sở LĐ-TB&XH phối hợp, giao Trung tâm DVVL phối hợp với Bưu điện TP.Hà Nội và BHXH các quận, huyện, thị xã tuyên truyền, vận động người hưởng trợ cấp thất nghiệp tham gia BHXH tự nguyện. Đồng thời, đề nghị Sở LĐ-TB&XH phối hợp tuyên truyền, góp phần tăng nhanh diện bao phủ BHXH, BHYT và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

Toàn Ngành cần quyết tâm cao

Theo BHXH Việt Nam, trong những tháng qua, khi số NLĐ tham gia BHXH bắt buộc có dấu hiệu giảm do tác động của dịch bệnh COVID-19 thì số người tham gia BHXH tự nguyện vẫn tăng. Tính đến hết tháng 8/2021, cả nước có 1.182.774 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 360.647 người so với cùng kỳ năm 2020 và tăng 38.937 người so với thời điểm 31/12/2020. Trong đó một số địa phương có mức tăng khá nhanh như: Nghệ An (93%), Hà Tĩnh (92%), Phú Thọ và Thái Bình (91%), Cao Bằng (90%), Sơn La (85,9%), Kon Tum (85,77%), Hải Dương (84,94%)… Nhiều địa phương có tổng số người tham gia BHXH tự nguyện lớn là: Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Nội, Phú Thọ, Hải Dương, Thái Bình, Hà Tĩnh, Sơn La, Quảng Bình...

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp như hiện nay, việc tăng nhanh số người tham gia BHXH tự nguyện cho thấy, người dân ngày càng quan tâm hơn đến chính sách này. Tuy nhiên, trong những tháng cuối năm, toàn Ngành vẫn cần phải nỗ lực, phấn đấu vận động được thêm ít nhất 561.000 người tham gia BHXH tự nguyện nữa mới đạt chỉ tiêu được giao năm 2021.

Để thực hiện được mục tiêu này, ngay từ đầu tháng 9, BHXH Việt Nam đã ban hành Kế hoạch số 2800/KH-BHXH về triển khai thu và phát triển người tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, đề ra những giải pháp cụ thể, phù hợp với thực tế nhằm tăng cường vận động người dân. BHXH Việt Nam yêu cầu các địa phương căn cứ diễn biến dịch bệnh, từ đó lập danh sách đối tượng tiềm năng, xây dựng kế hoạch theo từng tuần, tháng, vận động thông qua email, mạng xã hội (Zalo, Facebook…). Nội dung tuyên truyền đảm bảo ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ. Ngoài ra, tùy tình hình thực tế, BHXH các tỉnh, thành phố cũng cần chủ động đề ra phương án tiếp cận và vận động đảm bảo phù hợp, thuận lợi nhất cho người dân.