Cụ thể, cơ quan BHXH nhận được hồ sơ của NLĐ đủ điều kiện hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 60 Luật BHXH 2014 và Khoản 1, Điều 1 Thông tư số 18/2022/TT-BYT ngày 31/12/2022 của Bộ Y tế (người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS hoặc người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn); đồng thời đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng nhưng có đơn đề nghị hưởng BHXH một lần. Tuy nhiên, đơn vị SDLĐ không ban hành quyết định thôi việc hoặc văn bản chấm dứt HĐLĐ, mà ban hành quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí đối với NLĐ.

Cũng theo BHXH Việt Nam, Điểm a và Điểm b, Khoản 1, Điều 108 Luật BHXH 2014 quy định về hồ sơ hưởng lương hưu đối với NLĐ đang tham gia BHXH bắt buộc đủ điều kiện hưởng lương hưu bao gồm: Sổ BHXH và Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí hoặc văn bản chấm dứt HĐLĐ hưởng chế độ hưu trí. Khoản 1 và Khoản 2, Điều 109 Luật BHXH 2014 quy định về hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm: Sổ BHXH và Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của NLĐ.

Đối chiếu quy định nêu trên, cơ quan BHXH chưa đủ căn cứ để giải quyết hưởng BHXH một lần theo nguyện vọng của NLĐ do quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí đối với NLĐ (do đơn vị SDLĐ ban hành) vẫn đang còn hiệu lực.

Do vậy, để giải quyết kịp thời quyền lợi BHXH đối với trường hợp NLĐ nêu trên và tránh phát sinh đơn thư khiếu kiện, BHXH Việt Nam đề xuất Bộ LĐ-TB&XH đồng ý giải quyết hưởng BHXH một lần theo đề nghị của NLĐ khi hồ sơ bảo đảm theo quy định.