Tích cực đảm bảo quyền lợi cho người lao động

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu, Quy chế phối hợp quy định về việc trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu giữa Tổng LĐLĐ Việt Nam và BHXH Việt Nam trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp gồm 3 chương, 10 điều, nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và tập thể người lao động.
Theo nội dung Quy chế, hai bên sẽ trao đổi, cung cấp thông tin chuẩn bị cho việc khởi kiện và thông tin bổ sung trong quá trình khởi kiện.

Cụ thể, ngành BHXH cung cấp danh sách của các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (bao gồm: số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH); Hồ sơ xác định nợ theo quy định tại Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 của BHXH Việt Nam ban hành quy định về quản lý thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; Cập nhật tình hình nợ và tình trạng áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với các đơn vị sử dụng lao động mà tổ chức công đoàn đã gửi danh sách thông báo cho cơ quan BHXH trước khi khởi kiện (thông tin cung cấp theo Mẫu B03-TS) đến tháng trước thời điểm nộp đơn khởi kiện ra tòa án; Danh sách của đơn vị sử dụng lao động mà cơ quan BHXH đã áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính (nếu có); Thông tin khác của đơn vị sử dụng lao động và người lao động do cơ quan BHXH quản lý để phục vụ việc khởi kiện hoặc theo yêu cầu của Tòa án (nếu có). Tổ chức Công đoàn cung cấp danh sách đơn vị sử dụng lao động chuẩn bị bị khởi kiện để cơ quan BHXH kiểm tra, đối chiếu, cập nhật tình hình nợ và việc áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với đơn vị sử dụng lao động.

Công đoàn các cấp thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị nợ BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp.

Việc trao đổi, cung cấp thông tin sẽ bằng văn bản và qua mạng internet. Với các thông tin cung cấp định kỳ hàng quý sẽ được thực hiện trước ngày 25 tháng đầu quý sau; Với thông tin cung cấp không định kỳ sẽ được cung cấp theo thời hạn ghi trong văn bản yêu cầu.

Đơn vị được giao là đầu mối trao đổi, cung cấp thông tin của mỗi bên được quyền trực tiếp yêu cầu cung cấp thông tin, tham mưu, chỉ đạo, điều phối việc cung cấp thông tin cho bên yêu cầu trong phạm vi thẩm quyền được giao và chịu trách nhiệm đảm bảo việc trao đổi, cung cấp thông tin giữa các bên được thông suốt, kịp thời.

Người có thẩm quyền yêu cầu và cung cấp thông tin, về phía ngành BHXH là Giám đốc BHXH tỉnh, Giám đốc BHXH huyện; về phía tổ chức Công đoàn là Chủ tịch, Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện, Công đoàn khu công nghiệp.

Quy chế phối hợp cũng quy định, Vụ Pháp chế (BHXH Việt Nam) và Ban Quan hệ lao động (Tổng LĐLĐ Việt Nam) chịu trách nhiệm: Phổ biến, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị trong hệ thống thực hiện Quy chế; Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các thông tin cần trao đổi phù hợp với nhu cầu thực tế của từng Bên; Tổ chức đánh giá tình hình thực hiện theo quy. Các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam và các đơn vị trực thuộc Tổng LĐLĐ Việt Nam theo chức năng, nhiệm vụ của mình phối hợp với các đơn vị có liên quan để thực hiện các nội dung trong Quy chế.

BHXH tỉnh và Liên đoàn Lao động tỉnh xây dựng Quy chế phối hợp công tác giữa hai bên để thực hiện trao đổi thông tin và phối hợp trên địa bàn tỉnh; Chỉ đạo, hướng dẫn BHXH và Liên đoàn lao động huyện triển khai thực hiện Quy chế này.

Hàng năm, trước ngày 25/01, BHXH tỉnh và BHXH huyện cung cấp danh sách đơn vị sử dụng lao động tham gia BHXH do đơn vị  mình quản  lý  gồm các thông tin về số người, số tiền đóng BHXH cho tổ chức công đoàn cùng cấp để phục vụ nhu cầu quản lý.

Đảm bảo hoạt động phối hợp hiệu quả, thiết thực

Phát biểu tại lễ ký, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Bùi Văn Cường cho biết, chính sách BHXH là trụ cột quan trọng nhất trong hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu tiến bộ và công bằng xã hội trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia. Với vai trò chủ đạo của Nhà nước, sự tham gia của người lao động và chủ sử dụng lao động, Quỹ BHXH đã trở thành quỹ an sinh xã hội lớn nhất của quốc gia.

Theo Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, việc tuân thủ các quy định pháp luật về BHXH có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, tính đến quý 2 năm 2016, tổng số doanh nghiệp nợ BHXH đã lên tới 102.900 đơn vị, tương ứng với số lao động bị ảnh hưởng quyền lợi là 2,660 triệu người. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi, lợi ích hợp pháp và đời sống của người lao động. Để giảm thiểu tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động, một trong những giải pháp hữu hiệu là tăng cường khởi kiện các doanh nghiệp nợ đọng BHXH lớn ra Toà án. BHXH trong thời gian qua đã khởi kiện gần 9.000, thu về gần 1.000 tỷ đồng cho Quỹ BHXH.

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam nhấn mạnh, theo Luật BHXH năm 2014 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2016), với những trường hợp doanh nghiệp nợ BHXH, tổ chức Công đoàn có quyền khởi kiện ra tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động theo quy định tại Khoản 8, Điều 10 của Luật Công đoàn.

Những thông tin về danh sách các doanh nghiệp nợ BHXH cần phải khởi kiện, hồ sơ xác định nợ BHXH… mà cơ quan BHXH Việt Nam cung cấp sẽ là bằng chứng để Liên đoàn lao động các cấp thực hiện khởi kiện doanh nghiệp để đảm bảo được quyền và lợi ích chính đáng cho người lao động.

Đánh giá cao việc xây dựng, ký kết và triển khai Quy chế phối hợp, Chủ tịch Tổng LĐL Đ tin tưởng rằng các nội dung của Quy chế  sẽ được hiện thực hóa trong quá trình hoạt động, thực hiện nhiệm vụ của hai bên, góp phần giúp tổ chức Công đoàn làm tốt vai trò, trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.

Về phía BHXH Việt Nam, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh cho biết, việc chăm lo, bảo vệ quyền lợi, lợi ích hợp pháp của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người dân, góp phần quan trọng vào giữ vững an sinh, ổn định xã hội luôn là một nhiệm vụ cơ bản, thường trực của tổ chức Công đoàn các cấp cũng như của hệ thống BHXH Việt Nam.

Để làm tốt nhiệm vụ quan trọng này, thời gian qua, BHXH Việt Nam và Tổng LĐLĐ Việt Nam đã có những hoạt động phối hợp hiệu quả. Đặc biệt, năm 2015, hai cơ quan đã ký kết Quy chế phối hợp trong lĩnh vực thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT giai đoạn 2015-2020. Trong đó, có nội dung phối hợp thực hiện khởi kiện các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, trong thời gian qua, để khắc phục tình trạng nợ BHXH, BHXH Việt Nam đã thực hiện mọi biện pháp mà pháp luật cho phép để thu hồi nợ, bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Một trong những biện pháp chủ yếu mang lại hiệu quả cao nhất đó là khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH ra Toà án các cấp, nhờ đó thu về Quỹ BHXH gần 980 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 16,3% số tiền nợ đọng.

Tuy nhiên, từ 01/01/2016, Luật BHXH có hiệu lực thi hành và trao quyền khởi kiện đối với các đơn vị vi phạm pháp luật về BHXH. Từ thời điểm này, Tòa án các cấp không thụ lý đơn khởi kiện của BHXH, dẫn đến 1.400 hồ sơ khởi kiện của cơ quan BHXH tương ứng với số nợ gần 300 tỷ đồng chưa được giải quyết, xảy ra tình trạng việc bảo vệ lợi ích của người lao động qua hình thức khởi kiện đang bị gián đoạn.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam bày tỏ, trong quá trình phối hợp giữa hai ngành, không chỉ trong lĩnh vực khởi kiện nợ BHXH, hai cơ quan sẽ phát huy vai trò tích cực, hỗ trợ lẫn nhau hướng tới mục tiêu chung bảo vệ lợi ích nhà nước, lợi ích người lao động, góp phần hạn chế các vi phạm pháp luật liên quan đến BHXH, khắc phục tình trạng nợ đọng, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam yêu cầu, các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam, BHXH các tỉnh, thành phố tăng cường, chủ động, tích cực phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, thống nhất và thường xuyên với tổ chức công đoàn các cấp theo chức năng và nhiệm vụ được giao. BHXH các tỉnh, thành phố tích cực triển khai Quy chế phối hợp với công đoàn cùng cấp ở địa phương để đảm bảo các hoạt động phối hợp liên tục, hiệu quả.

Việc ký kết quy chế phối hợp giữa Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam với BHXH Việt Nam không chỉ nâng cao vai trò, vị thế của hệ thống công đoàn các cấp, cũng như hệ thống BHXH Việt Nam trong việc tổ chức thực hiện thực hiện chính sách, pháp luật lao động mà quan trọng hơn là đem lại niềm tin cho người lao động trong việc được đảm bảo đầy đủ quyền và lợi ích chính đáng về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định của pháp luật./.