Các trường hợp truy thu bao gồm: Truy thu do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trốn đóng, đóng không đủ số người thuộc diện bắt buộc tham gia, đóng không đủ số tiền phải đóng theo quy định, chiếm dụng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN do cơ quan BHXH kết luận thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN, cơ quan thanh tra nhà nước có thẩm quyền kết luận thanh tra; truy thu đối với người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) về nước truy đóng BHXH cho thời gian đi làm việc ở nước ngoài theo HĐLĐ nhưng chưa đóng; truy thu do đơn vị điều chỉnh tăng tiền lương đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN cho người lao động và các trường hợp khác theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Điều kiện để thực hiện truy thu phải do cơ quan có thẩm quyền hoặc BHXH tỉnh thanh tra buộc truy thu, đơn vị đề nghị truy thu đối với người lao động và phải có đầy đủ hồ sơ theo quy định.

Về cách tính truy thu, đối với người lao động hưởng lương theo thang bảng lương do Nhà nước quy định thì tính trên hệ số lương được hưởng của người lao động (hoặc hệ số chênh lệch do điều chỉnh tăng lương) nhân với mức lương cơ sở và nhân với tỷ lệ đóng theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh truy thu, sau đó cộng với lãi chậm tính từ thời điểm phát sinh truy thu đến thời điểm thực hiện truy thu; không tính theo phương thức lấy hệ số lương của người lao động nhân với tỷ lệ đóng và nhân với mức lương cơ sở tại thời điểm thực hiện truy thu.

Đối với người lao động hưởng lương theo HĐLĐ hoặc theo thang bảng lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính theo công thức lấy mức lương theo HĐLĐ hoặc lương theo bảng thanh toán tiền lương của đơn vị nhân với tỷ lệ đóng theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh truy thu, sau đó cộng với lãi chậm nộp tính từ thời điểm phát sinh truy thu đến thời điểm thực hiện truy thu.

Trong thời gian qua, một số cơ quan, đơn vị chưa thực hiện đúng các quy định về truy thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN, với nội dung bài viết này, chúng tôi hy vọng rằng sẽ cung cấp cho các cơ quan, đơn vị, người lao động, nhất là những cán bộ, viên chức làm công tác BHXH ở các đơn vị hiểu hơn về công tác truy thu, từ đó thực hiện đúng hoặc có thể giám sát nghiệp vụ đối với cơ quan BHXH, đảm bảo chính sách BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho người lao động cũng như người sử dụng lao động.