Tỷ lệ chi tiền túi chiếm khoảng 43% trong tổng chi tiêu y tế

Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS. Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Cùng với mức tăng trưởng kinh tế cao trong 3 thập kỷ qua, hệ thống y tế của Việt Nam liên tục phát triển, đạt những thành tựu rất quan trọng, đáp ứng với những thách thức mới về nhu cầu chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Các chỉ số sức khỏe, chỉ số chất lượng y tế công cộng đã thể hiện rõ kết quả của sự phát triển này như: tuổi thọ trung bình ngày càng cao và cao hơn đáng kể so với các nước có cùng điều kiện về kinh tế - xã hội, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh giảm, việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngày càng được cải thiện, tỷ lệ bao phủ BHYT đã đạt trên 90% dân số vào năm 2020. “Chính phủ, Bộ Y tế đã và đang có nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, đổi mới cơ chế tài chính y tế, thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân, khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân vào hệ thống y tế nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đặc biệt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có ứng dụng các dịch vụ kỹ thuật cao, thuốc đặc hiệu thế hệ mới”- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng rất thẳng thắn cho rằng một trong những thách thức hiện nay đó là tỷ lệ chi tiền túi từ người sử dụng dịch vụ y tế còn cao. Theo báo cáo, tỷ lệ chi tiền túi chiếm khoảng 43% trong tổng chi tiêu y tế trong năm 2017. “Điều này có liên quan đến một thực tế là quỹ BHYT chưa đảm bảo bao phủ toàn bộ nhu cầu và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và mức độ bao phủ về tài chính còn hạn chế”- GS.TS. Trần Văn Thuấn chia sẻ.

Làm rõ thêm thông tin, TS. Lê Văn Khảm cho biết: Hiện tại, mỗi người Việt khám bệnh trung bình 2,1 lần/năm với số tiền bình quân 129 USD/người (tương đương khoảng gần 3 triệu đồng/người), trong đó có tới 37% là tiền thuốc (tương đương khoảng 1,1 triệu đồng). Với mức chi tiêu này, Việt Nam đứng trên Lào, Campuchia, Myanmar nhưng đứng dưới hàng loạt quốc gia trong khu vực như Indonesia, Philippines, Thái Lan, Malaysia. Trong đó người dân Thái Lan chi khoảng 6 triệu đồng/người/năm, mức chi tại Malaysia là 12 triệu đồng/người/năm.

Thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.

Thêm các gói dịch vụ theo yêu cầu, đa dạng quyền lợi người tham gia BHYT

Theo TS. Lê Văn Khảm, để giảm chi tiền túi người dân phải tăng mức đóng để mở rộng hơn nữa phạm vi chi trả, tăng quyền lợi khi khám chữa bệnh. Tăng mức đóng có thể từ nguồn nhà nước hỗ trợ, nguồn thu nhập doanh nghiệp và từ tiền lương của người dân. Tuy nhiên, tăng lên bao nhiêu phần trăm lương cơ sở, tăng đối tượng nào trước... cần có nghiên cứu, tính toán thận trọng theo lộ trình (mức đóng BHYT hiện tại là 4,5% lương cơ sở).

Đặc biệt, khi tăng mức đóng phải kiểm soát chi tiêu hiệu quả tại các bệnh viện. Do đó, dự kiến từ tháng 7 tới, Bộ Y tế sẽ bắt đầu áp dụng phương thức chi trả theo chẩn đoán với bệnh nhân nội trú, xác định trước số tiền cho mỗi chẩn đoán bệnh. Khi đó cả bác sĩ và bệnh nhân đều đối tượng được chỉ định như thế nào, sử dụng dịch vụ nào để hợp lý nhất, tiết kiệm chi tiêu.

 Vừa qua, mô hình này đã được Bộ Y tế thí điểm tại Quảng Ninh, Yên Bái, Cần Thơ... cho hiệu quả rất tốt. “Chúng tôi đã ấp ủ phương thức chi trả mới hơn 10 năm qua. Điều quan trọng nhất là vấn đề kỹ thuật, phải tính toán giá sát thực tế với hơn 10.000 dịch vụ, không được cao quá gây lãng phí nhưng không được thấp quá để bệnh viện đảm bảo đủ điều kiện hoạt động”- TS.Lê Văn Khảm thông tin.

TS. Lê Văn Khảm cho biết, Bộ Y tế cùng BHXH Việt Nam và các đơn vị liên quan đang xây dựng dự thảo Luật BHYT sửa đổi, trong đó đề xuất quỹ BHYT chi trả cho một số chương trình khám sàng lọc các bệnh không lây nhiễm đang ngày càng gia tăng như bệnh tiểu đường, một số ung thư như ung thư vú, ung thư cổ tử cung và một số ung thư nếu phát hiện sớm, can thiệp sớm sẽ mang lại hiệu quả điều trị cao. Dự kiến, ngay năm 2021, Chính phủ sẽ trình dự thảo Luật BHYT sửa đổi để Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Tới đây, BHYT sẽ có thêm các gói dịch vụ theo nhu cầu, đa dạng quyền lợi, mục tiêu là giảm chi tiêu cho y tế từ tiền túi người dân xuống dưới 35% vào năm 2025 và dưới 30% vào năm 2030.