Dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung; Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cùng đại diện Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam…

Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, tại Kỳ họp thứ 6 (10/2023), Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và Hội trường về dự án Luật BHXH (sửa đổi). Ngay sau kỳ họp, Thường trực Ủy ban Xã hội đã chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ LĐ-TB&XH) khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị ĐBQH để chỉnh lý Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi); đồng thời, tổ chức các tọa đàm chuyên gia để cho ý kiến về một số nội dung lớn của dự thảo Luật, tổ chức các cuộc làm việc với các cơ quan có liên quan, gửi văn bản đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban TVQH, các bộ, ngành có liên quan có ý kiến về nội dung tiếp thu, chỉnh lý sơ bộ.

Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, đây là dự án Luật rất khó, có nhiều nội dung phức tạp, chuyên môn sâu, mang tính xã hội cao, phải bảo đảm đồng thời tối ưu quyền lợi của NLĐ trên cơ sở nguyên tắc đóng- hưởng và an toàn, cân đối, tăng trưởng quỹ BHXH trong dài hạn. Trong quá trình chỉnh lý dự thảo Luật, bên cạnh các các nội dung sửa đổi, bổ sung mà Chính phủ trình Quốc hội và vấn đề về kỹ thuật lập pháp, Thường trực Ủy ban nhận thấy, còn một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ hơn và có sự thống nhất giữa các cơ quan. Thường trực Ủy ban Xã hội đã phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Pháp luật, Hội đồng Dân tộc và các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan về những nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật.

Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) về cơ bản đã bám sát, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách BHXH, đặc biệt là Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH. Dự thảo chỉnh lý đã làm rõ hơn nhiều vấn đề, các nội dung được quy định dễ hiểu hơn, nhất là việc bổ sung 06 điều mới nhằm thúc đẩy việc thực hiện BHXH qua hình thức giao dịch điện tử; tăng cường trách nhiệm của không chỉ cơ quan BHXH, UBND các cấp mà cả đối với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan trong việc đôn đốc người SDLĐ thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH góp phần hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH; bổ sung quy định cơ chế đặc thù để góp phần bảo vệ quyền lợi của NLĐ trong trường hợp người SDLĐ không còn khả năng đóng BHXH; cách thể hiện giữa các Chương trong dự thảo Luật mạch lạc hơn, thống nhất hơn. Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm có 10 chương với 142 điều, tăng 6 điều so với dự thảo Luật trình tại Kỳ họp 6.

Điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, đây dự án Luật khó trong quá trình thiết kế các chính sách. Tại Kỳ họp thứ 6 có 148 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu tại Tổ và 27 lượt đại biểu phát biểu ý kiến phát biểu tại Hội trường, 08 đại biểu tranh luận và 07 đại biểu gửi ý kiến góp ý bằng văn bản về các nội dung của dự án Luật.

Theo phân công của Ủy ban TVQH, Ủy ban Xã hội đã phối hợp chặt chẽ với Bộ LĐ-TB&XH, các Bộ, ngành có liên quan tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật. Lãnh đạo Quốc hội được phân công theo dõi dự án Luật cũng tổ chức nhiều cuộc làm việc với các cơ quan để nghe báo cáo, chỉ đạo việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, thể hiện sự thận trọng, trách nhiệm cao trong quá trình xây dựng dự án Luật. “Hiện nay vẫn còn 6 vấn đề lớn trong việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật BHXH hội (sửa đổi) gồm: Về vấn đề hưởng BHXH một lần đối với người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục đóng BHXH, chưa đủ hai mươi năm đóng BHXH và có yêu cầu nhận BHXH một lần; về tác động của cải cách chính sách tiền lương; về tài chính BHXH; về tổ chức thực hiện BHXH trên môi trường giao dịch điện tử; về biện pháp xử lý chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc; về Bảo hiểm hưu trí bổ sung”- Phó Chủ tịch Nguyễn Khắc Định nêu.

Bên cạnh đó, vẫn còn một số nội dung còn ý kiến khác nhau về quy định đối tượng là chủ hộ kinh doanh là đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (điểm m khoản 1 Điều 3); về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng quản lý BHXH (Điều 19); về quản lý hoạt động đầu tư quỹ BHXH (Điều 118, 119 và 120). Ngoài ra, trong dự thảo Báo cáo của Ủy ban TVQH còn nêu 52 nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý; 16 nhóm nội dung mới so với Luật hiện hành.

Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến, góp ý về những vấn đề lớn về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Theo dự kiến, sau khi Ủy ban TVQH cho ý kiến, Ủy ban Xã hội sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, trình cho ý kiến tại Hội nghị Đại biểu hoạt động chuyên trách trước khi trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 tới đây.