Chức danh nghề của người lao động thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì khi ốm đau, khi nghỉ khám thai người lao động được nghỉ hưởng chế độ BHXH với thời gian nhiều hơn so với người lao động làm việc trong điều kiện bình thường; được nghỉ hưu trước 5 tuổi. Đối với người lao động làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì khi đủ điều kiện về thời gian và mức suy giảm khả năng lao động thì được hưởng lương hưu mà không cần tính đến tuổi, vì vậy người lao động có thể nhận lương hưu khi chỉ mới 38 tuổi. Một số ngành nghề trong danh mục có nguy cơ bị bệnh nghề nghiệp thì người lao động được xem xét giải quyết chế độ bệnh nghề nghiệp khi đủ điều kiện…

Đối với các cơ quan hành chính, sự nghiệp thực hiện trả lương theo thang, bảng lương do Nhà nước quy định, chức danh nghề thể hiện rõ trong bảng xếp lương theo ngạch, bậc, thang bảng lương của từng ngành nghề cụ thể. Tuy nhiên, đối với các đơn vị sự nghiệp không áp dụng thang, bảng lương Nhà nước; doanh nghiệp, hợp tác xã, nhất là doanh nghiệp tư nhân tự xây dựng thang, bảng lương, trả lương, thu nhập theo tình hình sản xuất kinh doanh của đơn vị…thì việc xác định chức danh nghề phải căn cứ vào hợp đồng lao động hoặc quyết định phân công công tác để ghi đúng chức danh nghề, công việc cho người lao động.

Hiện nay, khi kê khai hồ sơ tham gia BHXH, người sử dụng lao động và chủ sử dụng lao động chưa hiểu hết tầm quan trọng của chức danh nghề, ít quan tâm đến việc ghi chức danh nghề cho người lao động, hoặc chỉ ghi chung chung mà chưa phân biệt rõ ràng. Ví dụ các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi kê khai tham gia BHXH chỉ ghi bác sỹ Bệnh viện X, y sỹ Khoa Y - Bệnh viện K…mà không ghi cụ thể công việc của họ; hay các doanh nghiệp vận tải chỉ ghi chức danh của người lao động là lái xe mà không ghi rõ là lái xe loại gì; hoặc các doanh nghiệp chỉ ghi chức danh của người lao động là công nhân, nhân viên nhưng không ghi rõ công việc mà họ được giao, phải làm…điều này ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động khi hưởng các chế độ về BHXH, bởi vì một số chức danh thuộc danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm không được kê khai, ghi rõ ràng nên chỉ tính trong điều kiện lao động bình thường.

Khi giải quyết hưởng các chế độ BHXH cho người lao động, cơ quan BHXH căn cứ vào quá trình đóng, mức đóng BHXH, các tiêu chí như giới tính, năm sinh, nghề nghiệp (chức danh nghề), điều kiện sức khỏe... để tính toán đến điều kiện hưởng, mức hưởng BHXH của người lao động. Vì vậy, ghi thiếu, ghi không chính xác các tiêu chí đều dẫn đến kết quả không chính xác về điều kiện cũng như mức hưởng các chế độ BHXH của người lao động.

Người lao động và chủ sử dụng lao động cần quan tâm, chú ý ghi đúng chức danh nghề trong sổ BHXH cho người lao động. Người lao động có thể kiểm tra, đối chiếu thông tin về BHXH trên Thông báo kết quả đóng BHXH hàng năm của cơ quan BHXH, hoặc tra cứu thông tin trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan BHXH, hoặc cài đặt ứng dụng BHXH số - VssiD trên thiết bị di động để theo dõi thông tin về kết quả đóng cũng như các tiêu chí khác về BHXH, nếu có sai sót cần phản ánh đến cơ quan BHXH để được điều chỉnh kịp thời, đảm bảo quyền lợi khi hưởng các chế độ BHXH./.