Theo quy định người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Trường hợp ba của bạn hiện nay 55 tuổi không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì được tham gia BHXH tự nguyện.
Về mức đóng:
- Mức đóng của người tham gia BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn.
- Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn  theo quy định của Thủ tướng Chính phủ (hiện nay là 700.000 đồng/tháng) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (1.490.000 đồng x 20 = 29.800.000 đồng).
Về mức hỗ trợ
- Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể:
a) Bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo (46.200 đồng);
b) Bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo (38.500 đồng);
c) Bằng 10% đối với các đối tượng khác (15.400 đồng).
Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).
Ví dụ: Ba của bạn chọn mức thu nhập hàng tháng để đóng BHXH tự nguyện là 2.000.000 đồng thì mức đóng hàng năm (12 tháng) sẽ là:
2.000.000 đồng x 22% x 12 tháng = 5.280.000 đồng
Giả sử ba bạn không thuộc đối tượng nghèo và cận nghèo thì sẽ được nhà nước hỗ trợ như sau:
15.400 đồng x 12 tháng = 184.800 đồng
Như vậy số tiền ba của bạn phải đóng trong một năm (12 tháng) sẽ là:
5.280.000 đồng – 184.800 đồng = 5.095.200 đồng
Về phương thức đóng:
Người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng :
a. Đóng hằng tháng, thời điểm đóng trong tháng;
b. Đóng 03 tháng một lần, thời điểm đóng trong 03 tháng;
c. Đóng 06 tháng một lần, thời điểm đóng trong 04 tháng đầu;
d. Đóng 12 tháng một lần, thời điểm đóng trong 07 tháng đầu;
đ. Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần.
Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
Về chế độ được hưởng: Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng 02 chế độ là hưu trí và tử tuất
a. Hưu trí: Thời điểm hiện tại nam đủ 60 tuổi và có từ 20 năm đóng BHXH thì được hưởng chế độ hưu trí
Mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Trường hợp ba của bạn năm nay 55 tuổi sẽ đóng BHXH nguyện 10 năm đến năm 65 tuổi (năm 2029) đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu còn thiếu không quá 10 năm lúc đó sẽ được đóng một lần 10 năm để hưởng lương hưu (tại thời điểm 65 tuổi vào năm 2029) đồng thời được cấp thẻ BHYT theo diện hưu trí.
Ví dụ: Giả sử ba của bạn chọn mức thu nhập là 2.000.000 đồng để đóng trong suốt quá trình tham gia BHXH tự nguyện và đóng trong 20 năm thì mức hưởng lương hưu hàng tháng của ba bạn sẽ là:
- Nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi số năm đóng BHXH tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 45% là 20 năm, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. Thực tế ba của bạn đóng được 20 năm nên mức hưởng là 45%
2.000.000 đồng x 45% = 900.000 đồng/tháng và 10.800.000 đồng/năm (chưa tính hệ số trượt giá hàng năm theo quy định của Chính phủ)
b. Chế độ tử tuất: Người đang tham gia BHXH tự nguyện hoặc đang hưởng lương hưu mà chết thì thân nhân được hưởng tiền trợ cấp mai táng và tiền trợ cấp tuất một lần theo quy định./.