Thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) số 46/2014/QH13 ngày 13/6/2014 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 01/01/2015, đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình thực hiện theo hình thức bắt buộc. Theo quy định tại Khoản 5 Điều 1 Thông tư liên tịch số 41/2014/TTLT-BYT-BTC ngày 24/11/2014 của Bộ Y tế, Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện BHYT, đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình bao gồm toàn bộ những người có tên trong sổ hộ khẩu (hoăc sổ tạm trú), trừ đối tượng thuộc các nhóm: Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng; nhóm do ngân sách nhà nước đóng và nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng.
Ví dụ: Gia đình ông B có 07 người có tên trong sổ hộ khẩu, trong đó có 01 người hưởng lương hưu, 01 người là công chức. Vậy số người tham gia BHYT theo hộ gia đình ông B là 05 người.
Như vậy, theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT số 46/2014/QH13, kể từ ngày 01/01/2015 bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Luật BHYT, việc thực hiện giải pháp mở rộng đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình còn gặp một số khó khăn nhất định.
Do vậy, để tiếp tục tháo gở những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, tạo thuận lợi cho người đang tham gia BHYT, ngày 10/11/2015 Ủy ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 98/2015/QH13.
Trong đó chỉ đạo “Thực hiên các giải pháp, chính sách hỗ trợ mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, BHYT; có giải pháp phù hợp để thực hiện BHYT theo hộ gia đình…”. Cùng kết luận chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam tại Công văn số 1018/TTg-KGVX ngày 10/6/2016 yêu cầu Bảo hiểm xã hội Việt nam khẩn trương xây dựng, các cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách và các giải pháp phù hợp để đẩy nhanh việc mở rộng đối tượng tham gia BHYT nói chung, phát triển BHYT theo hộ gia đình nói riêng theo hướng: Tuyên truyền, vận động để người dân tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình, đảm bảo trong năm tài chính có 100% thành viên thuộc hộ gia đình tham gia BHYT để được giảm trừ mức đóng BHYT theo quy định của Luật BHYT. Như vậy, quy định việc tham gia BHYT bắt buộc theo cả hộ gia đình hay từng thành viên trong hộ gia đình trong thời gian tới với một lộ trình thực hiện sẽ do các cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách và hướng dẫn cụ thể./.